Boeken verslonden in mei

"Orakel" van Thomas Olde Heuvelt is een terugkeer naar "Hex" na zijn te groots opgevat "Echo". Het is een bovennatuurlijke thriller die zijn liefde voor Stephen King opnieuw duidelijk maakt, in een verhaal dat zich dicht bij huis afspeelt. Een klein dipje tegen het einde aan, waar de actie overheerst, maar gelukkig met een minder chaotische climax.

 

"Hersenschimmen" van J. Bernlef is een kort maar tot nu toe wel het beste verhaal dat ik in 2021 gelezen heb. Een subliem verhaal vertelt vanuit het perspectief van een langzaam dementerende man. Schrijnend om te zien hoe herinneringen eerst door elkaar lopen om dan volledig te verdwijnen.

"Alleen op de wereld" van Hector Malot is de bijna als de Franse versie van Oliver Twist te beschouwen. Het leven van de achtjarige Remi wordt overhoop gegooid wanneer zijn pleegvader hem verkoopt aan een rondreizende muzikant. Daarna valt hij van de ene tegenslag in de andere. Malot kiest bij elke plotwending voor het worst case scenario. Een prachtig, simpel verteld verhaal over familie en vriendschap.

"De Oorlog der Werelden" van H.G. Wells, oftewel "War of the Worlds", is niet zo goed als zijn "The Time Machine" maar geeft wel zin om de verfilming door Steven Spielberg opnieuw te bekijken. Gepubliceerd in 1898 is er toch veel herkenning met de maatschappij van vandaag.





En naast bovenstaande boeken heb ik deze maand ook "The Guide to Classic Graphic Adventures" uitgelezen, een compendium van de meeste avonturenspellen van ca. 1980 tot 2011, samengesteld door Kurt Kalata, waar ik een goede elf maanden over gedaan heb door de artikels als tussendoortje te lezen.

Spelbespreking "The Complex"

* * * *
"The Complex" is een FMV (full-motion video) spel van de makers van "Late Shift", Wales Interactive. Je merkt duidelijk een verschil in kwaliteit met "She Sees Red". Het spel voelt aan als een aflevering van "Doctor Who" maar dan zonder de Doctor.

Het spel begint in de totalitaire staat Kendar. Ik ben dokter Amy Tenant die enkele slachtoffers verzorgt van een chemische aanval, samen met een collega. En hier maak je al de eerste keuzes in het spel: je hebt slechts kans om één van de mensen die voor je op een brancard liggen, te redden. Wie laat je sterven? Sowieso is je collega niet akkoord met je beslissing, en hij verdwijnt.

Na deze intro bevinden we ons in Londen, een hele tijd later, in een geheim laboratorium dat vergrendeld wordt na een uitbraak. Je oude collega duikt plots op en je moet opnieuw samenwerken. Maar in hoeverre is hij te vertrouwen? In een apart scherm kun je bekijken hoe elke relatie met alle andere personages evolueert, wie er nog leeft en wie er gestorven is - meestal door jouw toedoen - en hoe je eigen persoonlijkheidskenmerken zoals eerlijkheid, moed, nieuwsgierigheid, intelligentie en gevoeligheid zich vormen gebaseerd op je keuzes.

Het verhaal confronteert je met een aantal verrassingen, die het heel spannend houden. Veel dingen zag ik echt niet aankomen, en zorgde ervoor dat ik me eerdere beslissingen beklaagde. Op die momenten vraag ik me af, als ik een andere keuze had gemaakt, of daarna toch hetzelfde nog was gebeurd maar dan met een ander personage in de sleutelrol. Het spel daagt je dus wel uit om het opnieuw te spelen. 

In totaal zijn er negen verschillende eindes, die je krijgt afhankelijk van welke van de 196 beslissingen je neemt. Vier personages vonden de dood, vijf bleven in leven. Aan het einde van mijn spelbeurt kreeg ik als evaluatie een altruïst te zijn. Ik heb het maar één keer gespeeld, heb acht van de twintig prestaties vrijgespeeld en deed daar twee uur en een kwart over.

Review "De Oorlog der Werelden" - H.G Wells

* * *
Het is zo gek om "War of the Worlds" met een Nederlandse titel te zien. H.G. Wells schrijft in 1898 met "De Oorlog der Werelden" een sciencefiction-verhaal dat eigenlijk al moment in het heden kan plaatsvinden. Ik heb de originele verfilming gezien uit 1953, uiteraard de versie van Steven Spielberg uit 2005, en de TV-serie op Fox uit 2019. De gelijktijdige BBC-versie heb ik spijtig genoeg gemist.

Nu ik het boek gelezen heb, vind ik de verfilming van Spielberg het meest waarheidsgetrouw wat betreft de beschrijving van de machines en de omgevingen. In het boek ontbreekt echter het Hollywood-gezinnetje. 

Het verhaal wordt vanuit de eerste persoon vertelt door één getuige van de aanval van de Marsbewoners. Tussendoor verspringt dit eigenlijk naar een derdepersoonsperspectief, als hij vertelt wat er op hetzelfde moment op een andere locatie met zijn broer gebeurt.

In tegenstelling tot "The Time Machine", duurt het echter heel lang voor de kwaliteit van het schrijven naar boven komt. Misschien ligt het aan de vertaling; "The Time Machine" heb ik in het Engels gelezen. In deze Nederlandstalige editie van "De Oorlog der Werelden" zijn de zinsconstructies soms raar. Persoonlijk zou ik sommige delen van een zin omdraaien. Vooral het werkwoord staat vaak op een plaats die tegen mijn eigen instinct ingaat. Dit zorgt vaak voor verwarring op welk onderwerp van de zin dat werkwoord precies slaat.

De mooie beschrijvingen uit "The Time Machine" blijven hier ook weg. Zoals ik zei is het pas op het einde, als het hoofdpersonage Londen bereikt en het lot van de Marsbewoners aanschouwt, dat de mooie taal naar boven komt. Tegen dan heb je echter al heel veel chaotische actie gelezen, met heel veel voor niet-Britten onbekende plaatsnamen ertussen geworpen.

Het boek gaf me wel zin om de Spielbergfilm nog eens te bekijken, maar in tegenstelling tot "The Time Machine" zal ik het boek waarschijnlijk niet opnieuw lezen.

Review "Alleen op de wereld" - Hector Malot

* * * *
In "Alleen op de wereld" van Hector Melot krijgt hoofdpersonage Remi de ene opdoffer na de andere te verwerken. Alles wat mis kan lopen in zijn leven, loopt ook mis. Malot kiest trouw voor het slechtste scenario. Soms gaat het even beter, maar even later slaat het noodlot weer toe.

Het boek lijkt hier en daar op een Franse versie van "Oliver Twist". Het verhaal is oorspronkelijk uitgebracht in 1878 en het speelt zich ook in die tijd af. Remi komt als vondeling terecht bij het echtpaar Barberin. Als hij acht jaar is, verkoopt zijn pleegvader hem aan de rondtrekkende artiest Vitalis. Remi krijgt succes bij het publiek als acteur bij de drie circushondjes en aap van zijn nieuwe mentor. Het duurt echter niet lang zijn nieuwe leefwereld stort in elkaar. Veel meer kan ik over de plot niet vertellen zonder alles te verklappen.

Remi vertelt het verhaal zelf, in een eerstepersoons vertelperspectief. Wat opvalt, en misschien eigen was aan de tijd waarin het boek gepubliceerd werd, is de hoeveelheid komma's in zinnen, op plaatsen waar we ze nu zouden weglaten. Dit zorgt echter voor een rustig, kabbelend ritme, als golven die breken op het strand, het water dat op komt zetten en dan weer terugtrekt.

Het boek focust vooral over de verschillen tussen armoede en rijkdom, en over hoop levend houden. Over familie en de kracht van vriendschap. Over eerlijkheid en de geniepige roofdieren die op twee benen onze aarde bevolken. De mooiste stukken in het boek zijn die waarin Remi oog heeft voor zijn omgeving. Deze beschrijvingen van natuur, landschap maar ook de dorpen en steden komen echter minimaal aan bod en eerlijk gezegd had ik er wat meer van willen lezen. Het pittoreske beeld van Frankrijk ontbreekt een beetje, maar in een jeugdboek zou dat misschien wat te saai zijn geweest.

Spelbespreking "Sherlock Holmes and the Mystery of the Persian Carpet"

 * * *
"Sherlock Holmes and the Mystery of the Persian Carpet" is geen detectivespel, maar een zogenaamd hidden object game, waarbij je in een kamer op zoek moet gaan naar verborgen voorwerpen en ook af en toe puzzels moet oplossen. Zo bestaan er veel spellen, maar Sherlock zou Sherlock niet zijn als er geen laboratorium toegevoegd wordt voor analyse van bewijsmateriaal, en een deductiebord om op zoek te gaan naar de dader.

Vincent Gordon wordt vermoord teruggevonden in een fabriek, opgerold in een Perzisch tapijt. Je kunt bij Scotland Yard interviews van getuigen en verdachten nalezen, waarbij er gaandeweg meer bijkomen. Je kunt locaties vinden waar je op onderzoek moet gaan. En om de haverklap is er wel een puzzel te vinden die meestal de laatste verborgen voorwerpen onthullen.

Op zoek gaan naar de verborgen voorwerpen is heel moeilijk. De meeste zijn ook nauwelijks zichtbaar. Vaak draait het uit op in het wilde weg op het scherm klikken in de hoop ze toevallig tegen te komen. Je keert ook regelmatig terug naar de kamers in kwestie, nadat je extra informatie hebt ontdekt en nieuw bewijsmateriaal moet verzamelen. Je hebt bijna een vergrootglas nodig om bijvoorbeeld te zien dat er een menselijke haar verborgen ligt in hetzelfde patroon als het tapijt op de vloer. Per hoofdstuk kun je drie voorwerpen automatisch vergaren. Daar heb ik meer dan eens gebruik van gemaakt.

De puzzels zijn een allegaartje van schuifpuzzels, combinaties zoeken, tabellen en kolommen om te vervolledigen, zelfs eentje in de aard van zoek de vijf verschillen. Een paar zijn heel simpel, maar aan de meeste zit je toch eventjes, met tal van pogingen die soms ook automatisch gereset worden als er toevallig een tijdslimiet op staat. Je kunt in totaal ook drie puzzels overslaan. Dat heb ik gelukkig maar één keer moeten doen, maar vooral omdat de opdracht niet zo duidelijk was omschreven.

Het deductiebord blijft het paradepaardje van Frogware Games, die ook de andere Holmes-spellen hebben gemaakt zoals "Crimes and Punishment", "The Devil's Daughter" en "The Testament of Sherlock Holmes". Hier moet je het bewijsmateriaal proberen te combineren met de verdachten, het slachtoffer, het moordwapen en het tijdstip van de moord, om verdachten uit te schakelen maar natuurlijk ook om de dader te vinden. In totaal moet je zes groene (juiste) verbanden leggen.

In vergelijking met de andere Sherlock-spellen is "The Persian Carpet" een heel casual spel, maar het heeft me toch een goede vijf uur beziggehouden.

Review "The Guide to Classic Graphic Adventure Games"

* * * *
Voor mijn dertiende verjaardag reed mijn moeder met me van Heist-op-den-Berg naar een computerwinkel in Mechelen. Daar mocht ik een nieuw spel uitkiezen. Een nieuwe wereld ging voor mij open. Niet alleen die van personage Guybrush Threepwood in "The Secret of Monkey Island", maar ook die van de grafische avonturenspellen.

Iedereen heeft het tegenwoordig over online escape rooms. Maar weinig mensen beseffen dat dit genre eigenlijk al decennia bestaat. Vroeger kwamen ze steevast in grote, schoendoosachtige pakketten met floppies, diskettes en cd's, voorzien van een papieren handleiding en één of andere decodeerschijf als wachtwoordbeveiliging, een soort van eerste puzzel om het spel effectief te kunnen starten.

Naast dat verjaardagscadeau herinner ik me nog een onverwacht kerstcadeau op vijftienjarige leeftijd: "Sins of the Fathers", het eerste spel in de reeks met Gabriel Knight in de hoofdrol, en mijn eerste op een meer volwassener publiek gericht spel, over een horrorschrijver in New Orleans die samenwerkt met een bevriend politiedetective om een reeks voodoo-moorden op te lossen.

Op 4 juni 2020 begon ik te lezen in "The Guide to Classic Graphic Adventures", samengesteld en bewerkt door Kurt Kalata. Het is een compendium van 770 pagina's met de meeste avonturenspellen die vanaf de jaren '80 zijn uitgekomen, zoals de klassiekers van ontwikkelaars Lucasfilm en Sierra, tot ca. het jaar 2011, met als meest recente spellen "Gray Matter" en "Gemini Rue". Een verzameling van besprekingen zoals ik ze sindsdien ook voor mijn blog schrijf. Het was fijn om de artikels te lezen over oude favorieten, maar ook om nieuwe spellen te ontdekken die ik meteen online opzocht.

Sommige besprekingen vond ik veel te streng voor spellen die ik heel graag speelde en herspeelde. Andere besprekingen wakkerden het vuur aan om opnieuw te gaan spelen; een actievere vorm van ontspanning naast het vele boeken lezen en films of series kijken. Voor deze spellen moet je immers je hersens gebruiken, verhaallijnen volgen, puzzels oplossen. Het zijn de verhaalrijke spellen die me het meest intrigeren. Ik hou van fictie, in alle mogelijke vormen. Interactieve fictie neemt die liefde een stap verder. Zelf het verhaal laten ontvouwen, naast eigen verhalen verzinnen, zal altijd een speciale plek in mijn hart hebben.

Op 10 mei las ik het boek uit, elf maanden nadat ik erin begon. Ik las de artikels dan ook als tussendoortje. Maar nu verlang ik echt naar een vervolg op dit boek, met besprekingen van spellen die in het laatste decennium werden uitgebracht. Het genre kende namelijk een heropleving doordat heel veel onafhankelijke ontwikkelaars gebruik maakten van open source software om eigen spellen te maken en te koop aan te bieden via verschillende online winkels.

Review "Hersenschimmen" - J. Bernlef

* * * * *
"Hersenschimmen" van J. Bernlef is subliem geschreven. We bevinden ons in het hoofd van de ouwe Nederlander Maarten Klein. Samen met zijn vrouw Vera en hun hond Robert woont hij in de Verenigde Staten, in de buurt van Boston. Hij vertelt rechtstreeks aan de lezer over de sneeuw en hoe de schoolkinderen het witte tapijt zullen vertrappelen, tot zijn vrouw Vera hem vertelt dat het zondag is. 

Maartens geheugen is niet meer wat het geweest is. Zijn besef van het heden is minimaal, maar zijn herinneringen zijn nog goed. Zo goed zelfs, dat ze soms werkelijkheid lijken. Zo denkt hij terug aan hoe hij als kind straf kreeg op school en iets uit de kast moest halen. Meteen daarna vindt Vera hem op een laddertje op zoek in hun eigen kast.

Maarten houdt heel erg van Vera, en dat is door heel het boek duidelijk voelbaar. Vera is alles voor hem. Hij is een lieve oude man die alles doet wat zijn vrouw hem vraagt. Geen kwaad woord komt uit zijn mond. Alleen in zijn eigen gedachten komt het ondeugende soms naar boven, maar dat zien we door de vingers, want wat is er menselijker?

In het begin van het boek is Maartens grillige geheugen aandoenlijk en soms zelfs grappig. Zo ziet hij een boek op het tafeltje aan de haard liggen. Hij heeft geen idee waar het vandaan kom. Er zit zelfs een buskaartje in. Hij vermoedt dat het van een vriendin van Vera is. Even later besluit hij verder te lezen waar hij de vorige dag gestopt is, en steekt hij het buskaartje dat hij een week eerder gekocht heeft vooraan in het boek. Even later valt het kaartje eruit; Maarten heeft geen idee waar het vandaan komt en steekt het achteraan in het boek.

Na verloop van tijd wordt zijn toestand erger. En Bernlef toont ons dat op meesterlijke manier. Samen met zijn geheugen verhakkelt Maartens taalgebruik. Zijn herinneringen verdwijnen ook. Al wat overblijft zijn losse indrukken, die hij zo goed mogelijk maar op een foute wijze probeert te interpreteren. Tussen de regels door lezen we dat hij naar het ziekenhuis gaat, plots terug thuis is, en dan volledig afgesloten van zijn bekende wereld in een rusthuis of instelling terecht komt. Maarten, een goede verteller in het begin van het boek, heeft alle besef en structuur verloren. Het verhaal is weg. Als lezer weet je: dit komt niet meer goed. Deze pagina's lezen is pijnlijk en lijkt eindeloos te duren, het voelt bijna als een kwelling, net zoals leven in Maartens demente geest ook een kwelling moet zijn. Het besluipt je geruisloos maar razendsnel, in de loop van de slechts 143 pagina's, en je hebt pas door hoe gedevolueerd Maartens vertelstem is geworden als het te laat is.

Het is het eigen besef van de werkelijkheid wat dit boek zo geweldig maakt. Het besef dat dit iedereen kan overkomen. Familie, vrienden, maar ook jezelf. Gelukkig toont het einde van dit boek weer een sprankje van de liefde die we in het begin ontdekten. Een mooie afsluiter van een triest verhaal.

Review "Orakel" - Thomas Olde Heuvelt

* * * *
"Orakel" van Thomas Olde Heuvelt is fantastisch. Ik voelde me opnieuw een tiener die de paranormaal getinte boeken van Dean Koontz en Stephen King voor het eerst leest.

Dat Olde Heuvelt kan schrijven, bewees hij al met "Hex". Daarna kwam "Echo", een verhaal dat iets te groots was opgevat maar best nog heel spannend was. Het overdadige Engels stoorde wel wat.

"Orakel" is een terugkeer naar wat "Hex" zo geweldig maakte: een bovennatuurlijk verhaal op Nederlandse bodem met personages die we allemaal zouden kunnen kennen in onze familie of vriendenkring. Het is een boek dat ik zelf graag geschreven zou willen hebben (misschien was de kans om uitgegeven te worden dan ook groter...)

Op een ochtend in december verschijnt in de duinen een 18e eeuws schip, de Orakel. Luca Wolf en zijn vriendinnetje Emma Reich zijn de eersten die het zien opdoemen uit de mist. Ze wandelen rond het schip en merken een openstaand luik. Emma is nieuwsgierig en neemt een kijkje. Ze verdwijnt in het binnenste van het schip. Ze komt niet meer terug. De komende uren duiken er nog meer mensen op. Ook de politie komt kijken. In totaal verdwijnen er 11 mensen.

Olde Heuvelt toont wederom zijn liefde voor Stephen King; de slechte en goede krachten in dit boek zijn te vergelijken met Pennywise en Maturin in "HET". Pennywise de clown zegt dat iedereen drijft daarbeneden; de kwade kracht in "Orakel" zegt dat iedereen zinkt. Een personage maakt zelfs een verwijzing naar een killer clown.

"Orakel" is een samenzweringsverhaal waarin niemand te vertrouwen is, maar waar de samenzweerders zelf ook geen vat hebben op wat ze willen verbergen. Hierdoor zijn er ook wat mindere scènes. Omwille van de chaotische actie en detailbeschrijvingen van welk personage op welke manier beweegt, onthoud je zo goed als niets van de stukken op de vliegbasis en in de helikopter.

De climax is geweldig filmisch. Hier gebeurt ook heel veel maar het is gelukkig minder chaotisch. Het einde is wat dubbel. De epiloog zal vooral extra vragen oproepen bij mensen die "Hex" niet gelezen hebben. Zelfs als je het lang geleden gelezen hebt, is het wat vaag.

Vader-zoon Harry Potter-vrijgezellenfeest

Ik heb een fantastische zoon. In normale omstandigheden zegt elke vader dat wel. Maar de mijne is echt speciaal. 

Hij is ondertussen 10 jaar en overtuigd dat hij op zijn volgende verjaardag een brief van Zweinstein zal krijgen. We speelden vroeger al wat Harry Potter-Playstationspelletjes. We hebben de eerste vier films gekeken naarmate hij oud genoeg werd. Het eerste boek heb ik voorgelezen en toen het een paar weken geleden uit was, is hij zelf aan het tweede begonnen. Ondertussen is hij al goed gevorderd in het vierde.

Hij wou voor mij een vrijgezellenfeestje organiseren. Als het weer ons beter gezind was geweest, zoals vorig jaar rond deze tijd, hadden we waarschijnlijk de nacht in een tent in de tuin doorgebracht, na een picknick in het gras en een marshmallow-kampvuur. Nu bleven we in het huis, en ik werd eerst opgesloten in de badkamer. Daar moest ik enkele Harry Potter-quizvragen oplossen en letters uit de antwoorden gebruiken om het toverwoord te vinden waarmee ik de deur weer open kreeg. 

Ondertussen zette hij beneden de TV klaar met een verrassing: de vijfde film, "Harry Potter en de Orde van de Feniks". Op de salontafel lag de volledige stock van Zacharinus Zoetwarenhuis uitgestald. Smekkies In Alle Smaken, Vampierentanden, Basiliskjes, Tuinkabouters, Wormstaartjes, zelfs Keutels van Pluisje. Met al deze lekkere snoepjes en een grote fles kinderchampagne binnen handbereik, keken we de film.

Daarna speelden we "Harry Potter en de Vuurbeker" op de Playstation 2. Vorige keer waren we tot aan de tweede opdracht in het tovenaarstoernooi geraakt. Toen werd het te moeilijk en zijn we gestopt. Omdat we nu niet meer wisten hoe de bediening werkte, zijn we maar een nieuw spel gestart.

Opeens ging de deurbel. Daar bracht een koerier een vooraf bestelde frietjesmaaltijd waar ik helemaal niets van wist, met een pintje voor mij en een frisdrank voor hem. Die aten we lekker op in de zetel bij de spontaan gekozen film "Finding 'Ohana". Een soort Hawaïaanse "Goonies", zelfs met een gastrol van Ke Huy Quan, over een schattenjacht.

Het was een toffe zaterdagnamiddag en -avond, een perfect vader-zoon vrijgezellenfeestje!