donderdag 29 december 2022

Mijn top tien van 2022

 

10. "Ik ben er niet" - Lize Spit

Moderne, populaire maar ook kwalitatieve literatuur. Leo leert Simon kennen en ze starten een relatie, ze gaan samenwonen, ze hebben verschillende raakvlakken, alles loopt goed en de manier waarop ze als koppel met elkaar omgaan, is zeker herkenbaar. Na een tijdje starten echter de problemen. Simon neemt ontslag en wil een eigen bedrijf opstarten. Hij slaat volledig los in de ogen van Leo, hij reageert raar op alles en iedereen en Leo gaat wanhopig op zoek naar hulp. Die vindt ze spijtig genoeg niet, wat resulteert in een serieus incident waarbij Simon eindelijk te ver gaat in zijn bizarre gedrag

9. "Onder ijsbergen" - J. Bernlef

 Het is een boek dat je niet kunt neerleggen. Het leest dan ook heel vlotjes. Juli, 1975. Rechter Jakob Olsen uit Kopenhagen wordt als waarnemer naar Groenland gestuurd om een verse blik te werpen op een oude moordzaak. De dader heeft zichzelf net opgehangen in de gevangenis en de autoriteiten willen hun gemoed geruststellen dat ze toch niets over het hoofd gezien hebben. Het boek dateert van 1981 maar zou evengoed vandaag gepubliceerd kunnen zijn. Bernlef gebruikt makkelijke taal, hij wil niemand imponeren. Je leest het bijna in één ruk uit. Alleen het einde... Het is onvoldoenend maar toch niet teleurstellend. Of misschien omgekeerd. Een echte aanrader voor iedereen die houdt van Nederlandse literatuur!

8. "The Colorado Kid" - Stephen King

Op 24 april 1980 vinden twee tieners, Nancy Arnault en Johnny Gravlin, een man op het strand van het kusteiland Moose-Lookit in de Amerikaanse staat Maine. Hij is dood, heeft geen identificatie bij en niemand weet hoe hij daar komt. Twintig jaar later is het voorval geklasseerd als een onverklaarbaar mysterie. Stephanie, een jonge twintiger, werkt als stagiaire bij de plaatselijke krant. De vaste redacteuren vertellen haar over het fenomeen waarbij de media soms oude, onverklaarbare mysteries opnieuw oprakelen, maar hoe dit bij de zaak van de Colorado Kid nooit zal gebeuren, omdat die te ingewikkeld is, teveel wild cards bevat en niet simpel uit te leggen valt. Uiteraard doen de twee mannen haar het hele verhaal - dat geen verhaal is - uit de doeken.

7. "Wat de zomer niet overleeft" - Tom Wright

De eerste helft van het boek lijkt elk hoofdstuk een losstaande anekdote te zijn uit het tienerleven van James. Hij woont bij zijn grootmoeder, omdat er iets is gebeurd tussen hem en zijn moeder en haar nieuwe vriend Jack. Het boek begint als ook zijn nicht Lee Ann, oftewel L.A., bij hen komt wonen na een vermoedelijk gelijkaardig voorval bij haar eigen ouders. Het is wat vreemd en mysterieus, je kan er vanalles bij bedenken, maar hun leven gaat voort en je ziet wel wat er komt. Tom Wright schrijft een meeslepend verhaal waarin je jezelf totaal verliest. Je blijft lezen, zo vlot gaat het. Een verhaal over opgroeien, over liefde en seks, maar ook over de keerzijde van die medaille, over machtsmisbruik en de monsters die op deze wereld rondlopen.

6. "Brug der zuchten" - Richard Russo

In de 733 pagina's van "Brug der zuchten" vertelt Richard Russo het verhaal van drie Amerikaanse kinderen/tieners/volwassenen uit het fictieve plaatsje Thomaston in de staat New York. Russo brengt deze wereld triomfantelijk tot leven en hij neemt daar ook de nodige tijd voor. Het boek is genieten van voor tot achter. Een groot thema in dit boek is de relatie tussen ouders en kinderen. Uiteraard is vriendschap heel belangrijk. Liefde speelt ook een grote rol, vooral de mysterieuze aantrekkingskracht tussen jongens en meisjes. In Thomaston is ook het verschil tussen de verschillende klassen - arm(er) versus rijk(er) - heel opvallend, alsook de kloof tussen blank en zwart. Daarnaast is er veel aandacht voor kunst, zowel de schrijverskunst als de teken- en schilderskunst.

5. "The Big Dark Sky" - Dean Koontz

Er is iets vreemds gaande in de Amerikaanse staat Montana, maar ook ver daarbuiten. Mensen lijken te worden aangevallen door een onbekende vijand. Zelfs het huis van één man implodeert; er schiet alleen een hoopje as over. Alles wijst op rare, bovennatuurlijke fenomenen. Joanna Chase, die op een ranch in Montana is opgegroeid maar na de dood van haar ouders is weggetrokken, wordt er opnieuw naar toegetrokken, net als een detective en een hacker die de vreemde zaak onderzoeken, en nog een paar andere mensen die er toevallig bij betrokken geraken maar toch een heel belangrijke rol zullen spelen. 

4. "De overlevenden" - Alex Schulman

Het boek begint op een juninacht, om 23u59, wanneer drie volwassen broers voor het zomerhuisje zitten waar ze met hun ouders vroeger altijd op vakantie kwamen. De politie daagt op. Er is iets ergs gebeurd. Maar het duurt een goede 230 pagina's voor je pas ontdekt wat de verschrikkelijke gebeurtenis is die hun levens heeft getekend. Het volgende hoofdstuk is een flashback naar hun kindertijd. Deze hoofdstukken volgen elkaar chronologisch op, terwijl de andere hoofdstukken - waar ze volwassen zijn - telkens twee uur terugspringen in de tijd. Grote thema's zijn de relaties tussen kinderen en hun ouders, de dood, schuldgevoelens en (on)voorwaardelijke liefde.

3. "Fairy Tale" - Stephen King

Dit boek start als een alledaags verhaal, een moderne roman. Een tienerjongen helpt een oude man die van een ladder is gevallen. Hij zorgt voor diens hond, doet wat klusjes in het huis, helpt met de revalidatie... Maar het zou geen typisch Stephen King verhaal zijn, als er dan niets buitengewoons gebeurde. Hij neemt ons mee op een reis door een sprookjeswereld gevuld met voor ons bekende dingen maar net een beetje anders. Het is een fantastisch avonturenverhaal, met redelijk wat fantasy erin gemixt, en een klein beetje horror. Ik heb er echt van genoten.

2. "Oryx and Crake" - Margaret Atwood

Het verhaal start met Snowman, in een verre toekomst, in een wereld die niet meer hetzelfde is. Snowman denkt terug aan hoe het zover gekomen is. Dit begint tijdens zijn jeugd, toen hij nog de gewone naam Jimmy had. Vanuit ons standpunt speelt dit deel van het verhaal zich ook in de toekomst af. We ontdekken wie zijn ouders zijn, hoe hij zijn vriend Crake leerde kennen, hoe ze samen Oryx op het spoor kwamen. Snowman/Jimmy springt wat heen en weer in de tijd en wij moeten zelf alle gebeurtenissen in chronologische volgorde zetten. Sommige dialogen klinken eerst heel vreemd, tot we na verloop van tijd alle informatie hebben verzameld om ze in de juiste context te plaatsen.

1. "The Road" - Cormac McCarthy

Al na 30 pagina's wist ik dat dit boek heel hoog zou scoren in mijn top tien van 2022. En inderdaad, ik geef hem het maximum aantal sterren. "The Road" is het verslag van een ongenoemde vader en zoon die met hun weinige bezittingen in een winkelkar doorheen een verwoest Amerika de oostkust proberen te bereiken. Je komt nooit te weten wat er precies gebeurd is in de wereld. Er is één prachtige flashback over enkele ontploffingen in de verte, een stroomuitval, en een subtiel maar duidelijk voorbeeld van de overlevingsinstincten waarover de vader beschikt. Hoewel het een toekomstverhaal is, leest het als iets ouds, iets uit de overlevering. McCarthy won meteen de Pulitzer Prijs, en verdiend!

dinsdag 27 december 2022

Recensie "Oryx and Crake" - Margaret Atwood

* * * * *

"Oryx and Crake" van Margaret Atwood is met gemak het tweede beste boek dat ik van deze Nobelprijswinnaar gelezen heb, na "The Handmaid's Tale".

Het verhaal start met Snowman, in een verre toekomst, in een wereld die niet meer hetzelfde is. Snowman denkt terug aan hoe het zover gekomen is. Dit begint tijdens zijn jeugd, toen hij nog de gewone naam Jimmy had. Vanuit ons standpunt speelt dit deel van het verhaal zich ook in de toekomst af.

We ontdekken wie zijn ouders zijn, hoe hij zijn vriend Crake leerde kennen, hoe ze samen Oryx op het spoor kwamen. Snowman/Jimmy springt wat heen en weer in de tijd en wij moeten zelf alle gebeurtenissen in chronologische volgorde zetten. Sommige dialogen klinken eerst heel vreemd, tot we na verloop van tijd alle informatie hebben verzameld om ze in de juiste context te plaatsen.

Er is wetenschap mee gemoeid. Genetische manipulatie. Er zit wel iets van "Jurassic Park" verborgen tussen de regels. Maar dat is de achtergrond, de focus ligt wel degelijk op de menselijke elementen, de onderlinge relaties tussen de personages. Atwood confronteert ons ook met een aantal ongemakkelijke scènes; die maken immers ook deel uit van het echte leven, en ze verbloemt niets. Tienerjongens zijn en blijven vetzakken. Maar het verleden van Oryx is ook alles behalve rooskleurig.

Maar wat is er nu precies gebeurd met de wereld? Hoe komt het dat Snowman hier nog is? Welke rol hebben Oryx en Crake gespeeld, en waar zijn ze nu? En zullen die vragen wel effectief beantwoord worden tegen het einde van het boek? Atwood plaagt ons hiermee gedurende het hele verhaal. Het is het mysterieuze wat het zo aantrekkelijk maakt, het post-apocalyptische zonder zware sci-fi te worden.

Handig om te weten: dit is het eerste deel van een trilogie. Als je de laatste pagina omslaat, is het verhaal dus nog niet gedaan. Of we in het tweede deel, "Het jaar van de vloed", opnieuw over Jimmy/Snowman lezen, weet ik niet. Hij moet een keuze maken aan het einde van "Oryx and Crake", maar we komen niet te weten wat hij doet. Het derde deel heet "Maddaddam", en daar is ook de hele trilogie naar vernoemd. Het toekomstbeeld dat Atwood in deze boeken schept, zit er volgens sommigen misschien al jaren aan te komen, en veel mensen zullen misschien zeggen dat we er nu dichter dan ooit bij zijn, maar of het ooit echt zal gebeuren...

woensdag 14 december 2022

Recensie "Brug der zuchten" - Richard Russo

* * * *

In de 733 pagina's van "Brug der zuchten" vertelt Richard Russo het verhaal van drie Amerikaanse kinderen/tieners/volwassenen uit het fictieve plaatsje Thomaston in de staat New York. Ik heb er weliswaar lang over gedaan om het boek volledig uit te lezen, maar ik heb me er geen moment mee verveeld.

Hoofdpersonage Lou C. Lynch - die door een stommiteit van zijn schooljuffrouw voor de rest van zijn leven de naam Lucy met zich moet meedragen - vertelt vanuit een eerstepersoonsperspectief hoe hij samen met zijn gezin een vakantie naar Italië plant en daar ook een oude kameraad wil opzoeken. Lou wil hierover een roman schrijven, maar al snel reist hij in gedachten naar zijn jeugd en hoe hij die kameraad, Bobby Marconi - het tweede personage - leerde kennen.

Ook Bobby - die later door het leven gaat met de familienaam van zijn moeder, Noonan - komt aan bod. Zijn verhaal wordt in derdepersoonsperspectief verteld. Maar het is pas veel later in het boek dat de raakvlakken met Lucy's verhaal duidelijk worden, wanneer er gaten in het narratief worden opgevuld, of wanneer bepaalde zaken vanuit een ander standpunt worden toegelicht.

Als laatste hebben we nog Sarah, in het heden de vrouw van Lucy, maar met een verleden waarin ze met beide jongens in contact blijkt te zijn geweest. Zij heeft vooral een sleutelrol in het verhaal.

Een groot stuk van het boek speelt zich af in lokale supermarkt "Ikey Lubin's", dat op een bepaald moment overgekocht wordt door Lucy's vader, en waar je elk moment verwacht dat Kamal Karmach door de deur komt wandelen met een reeks ideeën om hen uit de rode cijfers te houden. Na verloop van tijd merk je dat vooral deze winkel er voor zorgt dat twee personages, Lucy en zijn vader, bijna identiek aan elkaar worden.

Een groot thema in dit boek is dan ook de relatie tussen ouders en kinderen. Uiteraard is vriendschap heel belangrijk. Liefde speelt ook een grote rol, vooral de mysterieuze aantrekkingskracht tussen jongens en meisjes. In Thomaston is ook het verschil tussen de verschillende klassen - arm(er) versus rijk(er) - heel opvallend, alsook de kloof tussen blank en zwart. Daarnaast is er veel aandacht voor kunst, zowel de schrijverskunst als de teken- en schilderskunst.

Russo brengt deze wereld triomfantelijk tot leven en hij neemt daar ook de nodige tijd voor. Het boek is genieten van voor tot achter.