maandag 25 april 2022

Recensie "De overlevenden" - Alex Schulman

* * * * *
Tot nu toe het beste boek dat ik in 2022 las, "De overlevenden" van Alex Schulman kwam op mijn lijstje te staan dankzij Genk Leest. Ik wist niet wat te verwachten, maar ik verloor mezelf meteen in dit magnifiek gestructureerd verhaal over drie broers: Pierre, Benjamin en Nils.

Het boek begint op een juninacht, om 23u59, wanneer de drie volwassen broers voor het zomerhuisje zitten waar ze met hun ouders vroeger altijd op vakantie kwamen. De politie daagt op. Er is iets ergs gebeurd. Maar het duurt een goede 230 pagina's voor je pas ontdekt wat de verschrikkelijke gebeurtenis is die hun levens heeft getekend.

Het volgende hoofdstuk is een flashback naar hun kindertijd. Ze zijn respectievelijk 7, 9 en 13 jaar en hun vader daagt hen uit voor een zwemwedstrijd in het meer.
Oké, denk je. We gaan terug naar het verleden en het verhaal zal ons meenemen naar het tijdstip waarop we de drie broers voor het eerst ontmoeten, op die juninacht om 23u59. Niks daarvan, zegt Schulman. Ik ga hier eens eventjes met de tijd spelen. En het derde hoofdstuk start diezelfde juninacht maar twee uur eerder, om 22u.

De flashbacks worden verteld in de verleden tijd, met broer Benjamin als hoofdpersonage. We ontdekken alles vanuit zijn standpunt, maar het is geen eerstepersoonsperspectief. Deze hoofdstukken volgen elkaar chronologisch op.

De andere hoofdstukken, telkens aangeduid met een specifiek uur, springen telkens twee uur terug in de tijd. Deze worden in de tegenwoordige tijd verteld, ook met Benjamin als centraal figuur. Het boek telt 24 hoofdstukken, met dus een gemiddelde van 10 pagina's per hoofdstuk. Het deel van het verhaal dat zich dus in het "heden" afspeelt, neemt ons uiteindelijk een volledige dag, 24 uur, terug in de tijd. Het is ook opvallend dat de laatste zinnen van het volgende hoofdstuk in de tegenwoordige tijd ook de eerste zinnen van dat vorige hoofdstuk zijn.

Heel mooi gevonden, dacht ik, en ik maakte al plannen voor een tweede lezing van het boek, waar ik het verhaal chronologisch zou lezen: eerst de flashbacks van voor naar achter, dan de hoofdstukken in het heden van achter naar voor.

Toen kwam de enorme plottwist aan het einde van het voorlaatste hoofdstuk en dacht ik, nee, dat zou het verhaal totaal geen eer aandoen. Maar misschien is het vanuit het verhaaltechnische aspect toch nog interessant. Dus misschien doe ik het toch. Vooral om na te gaan of het allemaal wel klopt, want de plottwist komt zo uit het niets, terwijl er toch eerder stukken zijn geweest die er iets mee te maken hadden, dat het een beetje ongeloofwaardig overkomt zodra je er dieper over nadenkt.

Het merendeel van het verhaal speelt zich af aan het zomerhuisje. We hebben dus een meer als setting, met omringende bossen gevuld met berken en sparren. Af en toe duikt er eens een diertje op. Het is opvallend dat het een heel kleurrijk boek is, meestal schijnt de zon, er is veel hout. Het concept tijd is heel belangrijk voor Benjamin; de tijd lijkt soms stil te staan voor hem, of zelfs achteruit te gaan (net zoals sommige hoofdstukken).

Andere grote thema's zijn uiteraard de relatie tussen kinderen en hun ouders (naarmate ze ouder worden ontdekken de broers immers dat hun gezin niet zo ideaal is als door hun kinderogen leek), de dood, schuldgevoelens, en (on)voorwaardelijke liefde.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten