Recensie "Oryx and Crake" - Margaret Atwood

* * * * *

"Oryx and Crake" van Margaret Atwood is met gemak het tweede beste boek dat ik van deze Nobelprijswinnaar gelezen heb, na "The Handmaid's Tale".

Het verhaal start met Snowman, in een verre toekomst, in een wereld die niet meer hetzelfde is. Snowman denkt terug aan hoe het zover gekomen is. Dit begint tijdens zijn jeugd, toen hij nog de gewone naam Jimmy had. Vanuit ons standpunt speelt dit deel van het verhaal zich ook in de toekomst af.

We ontdekken wie zijn ouders zijn, hoe hij zijn vriend Crake leerde kennen, hoe ze samen Oryx op het spoor kwamen. Snowman/Jimmy springt wat heen en weer in de tijd en wij moeten zelf alle gebeurtenissen in chronologische volgorde zetten. Sommige dialogen klinken eerst heel vreemd, tot we na verloop van tijd alle informatie hebben verzameld om ze in de juiste context te plaatsen.

Er is wetenschap mee gemoeid. Genetische manipulatie. Er zit wel iets van "Jurassic Park" verborgen tussen de regels. Maar dat is de achtergrond, de focus ligt wel degelijk op de menselijke elementen, de onderlinge relaties tussen de personages. Atwood confronteert ons ook met een aantal ongemakkelijke scènes; die maken immers ook deel uit van het echte leven, en ze verbloemt niets. Tienerjongens zijn en blijven vetzakken. Maar het verleden van Oryx is ook alles behalve rooskleurig.

Maar wat is er nu precies gebeurd met de wereld? Hoe komt het dat Snowman hier nog is? Welke rol hebben Oryx en Crake gespeeld, en waar zijn ze nu? En zullen die vragen wel effectief beantwoord worden tegen het einde van het boek? Atwood plaagt ons hiermee gedurende het hele verhaal. Het is het mysterieuze wat het zo aantrekkelijk maakt, het post-apocalyptische zonder zware sci-fi te worden.

Handig om te weten: dit is het eerste deel van een trilogie. Als je de laatste pagina omslaat, is het verhaal dus nog niet gedaan. Of we in het tweede deel, "Het jaar van de vloed", opnieuw over Jimmy/Snowman lezen, weet ik niet. Hij moet een keuze maken aan het einde van "Oryx and Crake", maar we komen niet te weten wat hij doet. Het derde deel heet "Maddaddam", en daar is ook de hele trilogie naar vernoemd. Het toekomstbeeld dat Atwood in deze boeken schept, zit er volgens sommigen misschien al jaren aan te komen, en veel mensen zullen misschien zeggen dat we er nu dichter dan ooit bij zijn, maar of het ooit echt zal gebeuren...