Max Schulz is SS-officier op een concentratiekamp. Na de oorlog wordt hij vervolgd. Vanaf dan verschuilt hij zich door de identiteit van zijn Joodse jeugdvriend Itzik Finkelstein aan te nemen. Meer zelfs: hij vertrekt samen met anderen naar Palestina, in de hoop daar de langbeloofde Jodenstaat helpen op te richten.
"De nazi en de kapper" van Edgar Hilsenrath is geen gemakkelijk boek om te lezen. Dat bedoel ik vooral inhoudelijk en thematisch. Oké, je weet het van bij de start, dit boek gaat over de Tweede Wereldoorlog. Er komen nazi's aan bod, en Joden, en ook kappers maar die liggen niet zo gevoelig. Hoewel, de kappers in dit verhaal doen wel aan kinderverkrachting als hun vrouw toevallig hoofdpijn heeft die dag.
Dat bedoel ik dus. Het is even slikken om dit allemaal te lezen in de luchtige stijl van Hilsenrath. Hij vertelt het verhaal door de ogen van Max Schulz alsof het allemaal doodnormaal is dat iedereen met iedereen in bed duikt en in het algemeen door lust en seks geobsedeerd blijkt te zijn. Hij probeert op een intellectuele manier grappig te zijn, dat bij mij niet werkt.
Ken je die boekjes die Geert Hoste vroeger uitbracht? Hoe hij in dagboekstijl vertelde hoe hij eigenlijk degene was die de politici hun gekke ideeën bezorgde? Zo leest "De nazi en de kapper" vaak met momenten. Maar dit is een rauw boek dat meer dan eens afkeer opwekt.
Max, oftewel Itzik, vertelt het boek vanuit een eerstepersoonsperspectief. Identiteit en namen zijn heel belangrijk in dit verhaal. Hilsenrath legt dat er dubbel en dik op door Max de hele tijd zijn eigen naam - zowel voornaam als achternaam - te laten gebruiken. Hij praat constant over zichzelf, Max Schulz - oftewel Itzik Finkelstein. Of omgekeerd, Itzik Finkelstein - oftewel massamoordenaar Max Schulz. Ook andere personages blijft hij onvermoeibaar met voor- en achternaam aanspreken. Het geeft een heel vreemd, stilistisch gevoel waar ik persoonlijk niet zo'n fan van ben.
Toch blijft het boek hypnotiserend, omdat je wil weten wat er uiteindelijk met hem gebeurt. Gaat hij ooit door de mand vallen? Gaan ze hem ooit te pakken krijgen? Gaat hij er misschien zelf een einde aan maken? Of gaat hij alles overleven en op een nacht rustig sterven aan ouderdom?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten