Mijn top tien van 2022

 

10. "Ik ben er niet" - Lize Spit

Moderne, populaire maar ook kwalitatieve literatuur. Leo leert Simon kennen en ze starten een relatie, ze gaan samenwonen, ze hebben verschillende raakvlakken, alles loopt goed en de manier waarop ze als koppel met elkaar omgaan, is zeker herkenbaar. Na een tijdje starten echter de problemen. Simon neemt ontslag en wil een eigen bedrijf opstarten. Hij slaat volledig los in de ogen van Leo, hij reageert raar op alles en iedereen en Leo gaat wanhopig op zoek naar hulp. Die vindt ze spijtig genoeg niet, wat resulteert in een serieus incident waarbij Simon eindelijk te ver gaat in zijn bizarre gedrag

9. "Onder ijsbergen" - J. Bernlef

 Het is een boek dat je niet kunt neerleggen. Het leest dan ook heel vlotjes. Juli, 1975. Rechter Jakob Olsen uit Kopenhagen wordt als waarnemer naar Groenland gestuurd om een verse blik te werpen op een oude moordzaak. De dader heeft zichzelf net opgehangen in de gevangenis en de autoriteiten willen hun gemoed geruststellen dat ze toch niets over het hoofd gezien hebben. Het boek dateert van 1981 maar zou evengoed vandaag gepubliceerd kunnen zijn. Bernlef gebruikt makkelijke taal, hij wil niemand imponeren. Je leest het bijna in één ruk uit. Alleen het einde... Het is onvoldoenend maar toch niet teleurstellend. Of misschien omgekeerd. Een echte aanrader voor iedereen die houdt van Nederlandse literatuur!

8. "The Colorado Kid" - Stephen King

Op 24 april 1980 vinden twee tieners, Nancy Arnault en Johnny Gravlin, een man op het strand van het kusteiland Moose-Lookit in de Amerikaanse staat Maine. Hij is dood, heeft geen identificatie bij en niemand weet hoe hij daar komt. Twintig jaar later is het voorval geklasseerd als een onverklaarbaar mysterie. Stephanie, een jonge twintiger, werkt als stagiaire bij de plaatselijke krant. De vaste redacteuren vertellen haar over het fenomeen waarbij de media soms oude, onverklaarbare mysteries opnieuw oprakelen, maar hoe dit bij de zaak van de Colorado Kid nooit zal gebeuren, omdat die te ingewikkeld is, teveel wild cards bevat en niet simpel uit te leggen valt. Uiteraard doen de twee mannen haar het hele verhaal - dat geen verhaal is - uit de doeken.

7. "Wat de zomer niet overleeft" - Tom Wright

De eerste helft van het boek lijkt elk hoofdstuk een losstaande anekdote te zijn uit het tienerleven van James. Hij woont bij zijn grootmoeder, omdat er iets is gebeurd tussen hem en zijn moeder en haar nieuwe vriend Jack. Het boek begint als ook zijn nicht Lee Ann, oftewel L.A., bij hen komt wonen na een vermoedelijk gelijkaardig voorval bij haar eigen ouders. Het is wat vreemd en mysterieus, je kan er vanalles bij bedenken, maar hun leven gaat voort en je ziet wel wat er komt. Tom Wright schrijft een meeslepend verhaal waarin je jezelf totaal verliest. Je blijft lezen, zo vlot gaat het. Een verhaal over opgroeien, over liefde en seks, maar ook over de keerzijde van die medaille, over machtsmisbruik en de monsters die op deze wereld rondlopen.

6. "Brug der zuchten" - Richard Russo

In de 733 pagina's van "Brug der zuchten" vertelt Richard Russo het verhaal van drie Amerikaanse kinderen/tieners/volwassenen uit het fictieve plaatsje Thomaston in de staat New York. Russo brengt deze wereld triomfantelijk tot leven en hij neemt daar ook de nodige tijd voor. Het boek is genieten van voor tot achter. Een groot thema in dit boek is de relatie tussen ouders en kinderen. Uiteraard is vriendschap heel belangrijk. Liefde speelt ook een grote rol, vooral de mysterieuze aantrekkingskracht tussen jongens en meisjes. In Thomaston is ook het verschil tussen de verschillende klassen - arm(er) versus rijk(er) - heel opvallend, alsook de kloof tussen blank en zwart. Daarnaast is er veel aandacht voor kunst, zowel de schrijverskunst als de teken- en schilderskunst.

5. "The Big Dark Sky" - Dean Koontz

Er is iets vreemds gaande in de Amerikaanse staat Montana, maar ook ver daarbuiten. Mensen lijken te worden aangevallen door een onbekende vijand. Zelfs het huis van één man implodeert; er schiet alleen een hoopje as over. Alles wijst op rare, bovennatuurlijke fenomenen. Joanna Chase, die op een ranch in Montana is opgegroeid maar na de dood van haar ouders is weggetrokken, wordt er opnieuw naar toegetrokken, net als een detective en een hacker die de vreemde zaak onderzoeken, en nog een paar andere mensen die er toevallig bij betrokken geraken maar toch een heel belangrijke rol zullen spelen. 

4. "De overlevenden" - Alex Schulman

Het boek begint op een juninacht, om 23u59, wanneer drie volwassen broers voor het zomerhuisje zitten waar ze met hun ouders vroeger altijd op vakantie kwamen. De politie daagt op. Er is iets ergs gebeurd. Maar het duurt een goede 230 pagina's voor je pas ontdekt wat de verschrikkelijke gebeurtenis is die hun levens heeft getekend. Het volgende hoofdstuk is een flashback naar hun kindertijd. Deze hoofdstukken volgen elkaar chronologisch op, terwijl de andere hoofdstukken - waar ze volwassen zijn - telkens twee uur terugspringen in de tijd. Grote thema's zijn de relaties tussen kinderen en hun ouders, de dood, schuldgevoelens en (on)voorwaardelijke liefde.

3. "Fairy Tale" - Stephen King

Dit boek start als een alledaags verhaal, een moderne roman. Een tienerjongen helpt een oude man die van een ladder is gevallen. Hij zorgt voor diens hond, doet wat klusjes in het huis, helpt met de revalidatie... Maar het zou geen typisch Stephen King verhaal zijn, als er dan niets buitengewoons gebeurde. Hij neemt ons mee op een reis door een sprookjeswereld gevuld met voor ons bekende dingen maar net een beetje anders. Het is een fantastisch avonturenverhaal, met redelijk wat fantasy erin gemixt, en een klein beetje horror. Ik heb er echt van genoten.

2. "Oryx and Crake" - Margaret Atwood

Het verhaal start met Snowman, in een verre toekomst, in een wereld die niet meer hetzelfde is. Snowman denkt terug aan hoe het zover gekomen is. Dit begint tijdens zijn jeugd, toen hij nog de gewone naam Jimmy had. Vanuit ons standpunt speelt dit deel van het verhaal zich ook in de toekomst af. We ontdekken wie zijn ouders zijn, hoe hij zijn vriend Crake leerde kennen, hoe ze samen Oryx op het spoor kwamen. Snowman/Jimmy springt wat heen en weer in de tijd en wij moeten zelf alle gebeurtenissen in chronologische volgorde zetten. Sommige dialogen klinken eerst heel vreemd, tot we na verloop van tijd alle informatie hebben verzameld om ze in de juiste context te plaatsen.

1. "The Road" - Cormac McCarthy

Al na 30 pagina's wist ik dat dit boek heel hoog zou scoren in mijn top tien van 2022. En inderdaad, ik geef hem het maximum aantal sterren. "The Road" is het verslag van een ongenoemde vader en zoon die met hun weinige bezittingen in een winkelkar doorheen een verwoest Amerika de oostkust proberen te bereiken. Je komt nooit te weten wat er precies gebeurd is in de wereld. Er is één prachtige flashback over enkele ontploffingen in de verte, een stroomuitval, en een subtiel maar duidelijk voorbeeld van de overlevingsinstincten waarover de vader beschikt. Hoewel het een toekomstverhaal is, leest het als iets ouds, iets uit de overlevering. McCarthy won meteen de Pulitzer Prijs, en verdiend!

Recensie "Oryx and Crake" - Margaret Atwood

* * * * *

"Oryx and Crake" van Margaret Atwood is met gemak het tweede beste boek dat ik van deze Nobelprijswinnaar gelezen heb, na "The Handmaid's Tale".

Het verhaal start met Snowman, in een verre toekomst, in een wereld die niet meer hetzelfde is. Snowman denkt terug aan hoe het zover gekomen is. Dit begint tijdens zijn jeugd, toen hij nog de gewone naam Jimmy had. Vanuit ons standpunt speelt dit deel van het verhaal zich ook in de toekomst af.

We ontdekken wie zijn ouders zijn, hoe hij zijn vriend Crake leerde kennen, hoe ze samen Oryx op het spoor kwamen. Snowman/Jimmy springt wat heen en weer in de tijd en wij moeten zelf alle gebeurtenissen in chronologische volgorde zetten. Sommige dialogen klinken eerst heel vreemd, tot we na verloop van tijd alle informatie hebben verzameld om ze in de juiste context te plaatsen.

Er is wetenschap mee gemoeid. Genetische manipulatie. Er zit wel iets van "Jurassic Park" verborgen tussen de regels. Maar dat is de achtergrond, de focus ligt wel degelijk op de menselijke elementen, de onderlinge relaties tussen de personages. Atwood confronteert ons ook met een aantal ongemakkelijke scènes; die maken immers ook deel uit van het echte leven, en ze verbloemt niets. Tienerjongens zijn en blijven vetzakken. Maar het verleden van Oryx is ook alles behalve rooskleurig.

Maar wat is er nu precies gebeurd met de wereld? Hoe komt het dat Snowman hier nog is? Welke rol hebben Oryx en Crake gespeeld, en waar zijn ze nu? En zullen die vragen wel effectief beantwoord worden tegen het einde van het boek? Atwood plaagt ons hiermee gedurende het hele verhaal. Het is het mysterieuze wat het zo aantrekkelijk maakt, het post-apocalyptische zonder zware sci-fi te worden.

Handig om te weten: dit is het eerste deel van een trilogie. Als je de laatste pagina omslaat, is het verhaal dus nog niet gedaan. Of we in het tweede deel, "Het jaar van de vloed", opnieuw over Jimmy/Snowman lezen, weet ik niet. Hij moet een keuze maken aan het einde van "Oryx and Crake", maar we komen niet te weten wat hij doet. Het derde deel heet "Maddaddam", en daar is ook de hele trilogie naar vernoemd. Het toekomstbeeld dat Atwood in deze boeken schept, zit er volgens sommigen misschien al jaren aan te komen, en veel mensen zullen misschien zeggen dat we er nu dichter dan ooit bij zijn, maar of het ooit echt zal gebeuren...

Recensie "Brug der zuchten" - Richard Russo

* * * *
In de 733 pagina's van "Brug der zuchten" vertelt Richard Russo het verhaal van drie Amerikaanse kinderen/tieners/volwassenen uit het fictieve plaatsje Thomaston in de staat New York. Ik heb er weliswaar lang over gedaan om het boek volledig uit te lezen, maar ik heb me er geen moment mee verveeld.

Hoofdpersonage Lou C. Lynch - die door een stommiteit van zijn schooljuffrouw voor de rest van zijn leven de naam Lucy met zich moet meedragen - vertelt vanuit een eerstepersoonsperspectief hoe hij samen met zijn gezin een vakantie naar Italië plant en daar ook een oude kameraad wil opzoeken. Lou wil hierover een roman schrijven, maar al snel reist hij in gedachten naar zijn jeugd en hoe hij die kameraad, Bobby Marconi - het tweede personage - leerde kennen.

Ook Bobby - die later door het leven gaat met de familienaam van zijn moeder, Noonan - komt aan bod. Zijn verhaal wordt in derdepersoonsperspectief verteld. Maar het is pas veel later in het boek dat de raakvlakken met Lucy's verhaal duidelijk worden, wanneer er gaten in het narratief worden opgevuld, of wanneer bepaalde zaken vanuit een ander standpunt worden toegelicht.

Als laatste hebben we nog Sarah, in het heden de vrouw van Lucy, maar met een verleden waarin ze met beide jongens in contact blijkt te zijn geweest. Zij heeft vooral een sleutelrol in het verhaal.

Een groot stuk van het boek speelt zich af in lokale supermarkt "Ikey Lubin's", dat op een bepaald moment overgekocht wordt door Lucy's vader, en waar je elk moment verwacht dat Kamal Karmach door de deur komt wandelen met een reeks ideeën om hen uit de rode cijfers te houden. Na verloop van tijd merk je dat vooral deze winkel er voor zorgt dat twee personages, Lucy en zijn vader, bijna identiek aan elkaar worden.

Een groot thema in dit boek is dan ook de relatie tussen ouders en kinderen. Uiteraard is vriendschap heel belangrijk. Liefde speelt ook een grote rol, vooral de mysterieuze aantrekkingskracht tussen jongens en meisjes. In Thomaston is ook het verschil tussen de verschillende klassen - arm(er) versus rijk(er) - heel opvallend, alsook de kloof tussen blank en zwart. Daarnaast is er veel aandacht voor kunst, zowel de schrijverskunst als de teken- en schilderskunst.

Russo brengt deze wereld triomfantelijk tot leven en hij neemt daar ook de nodige tijd voor. Het boek is genieten van voor tot achter.

Boek verslonden in oktober: recensie "Fairy Tale" - Stephen King

* * * * *
In oktober heb ik maar één boek gelezen, en dat is "Fairy Tale" van Stephen King. 600 pagina's verdeeld in 32 hoofdstukken en een epiloog, elk hoofdstuk met een prachtige gedetailleerde tekening afwisselend van Gabriel Rodríguez en Nicolas Delort, en elk hoofdstuktitel is een opsomming van enkele zaken die je erin tegenkomt.

Dit is Stephen King op z'n best. "Fairy Tale" start als een alledaags verhaal, een moderne roman. Een tienerjongen helpt een oude man die van een ladder is gevallen. Hij zorgt voor diens hond, doet wat klusjes in het huis, helpt met de revalidatie... Maar het zou geen typisch Stephen King verhaal zijn, als er dan niets buitengewoons gebeurde. Daarom vond ik zijn vorig boek, "Billy Summers", niet zo geweldig. Het buitengewone bleef daar uit.

Charlie Reade, de tienerjongen, is degene die het verhaal vertelt op latere leeftijd. We zien dus alles vanuit zijn perspectief. Hij neemt ons mee op een reis door een sprookjeswereld gevuld met voor ons bekende dingen maar net een beetje anders. Deze wereld deed me de hele tijd denken aan Mid-Wereld uit de "Donkere Toren" boeken; er zijn wel wat gelijkenissen, maar King maakt het zelf regelmatig duidelijk dat het toch een andere wereld betreft.

Soms legt King wel iets te veel uit. Hij laat ons niet zelf de verbanden leggen met de sprookjes uit onze jeugd maar wil de vergelijkingen steeds zelf duidelijk maken, alsof hij bang is dat we zijn bedoeling niet gaan snappen. Een ander trekje van King is dat hij in zijn boeken vaak bepaalde woorden herhaalt om duidelijk te maken hoe de plaatselijke bevolking ze uitspreekt, hoe hun dialect van andere klanken gebruik maakt zodat het woord anders klinkt; dat doet hij hier opnieuw, maar een variatie daarvan.

Maar deze minpunten nemen niet weg wat voor een fantastisch avonturenverhaal dit is, met redelijk wat fantasy erin gemixt, en een klein beetje horror. Ik heb er echt van genoten en het heeft me zin gegeven om enkele van Kings boeken te herlezen; alsof mijn leesstapel nog niet groot genoeg is...

Boeken verslonden in september

In september niet zoveel gelezen omdat ik twee weken lang geholpen heb een computerspel te maken (voor de geïnteresseerden: https://polytelygames.itch.io/thecreteescape).

"Bodily Harm" van Margaret Atwood stelde me wat teleur. Ik keek enorm uit naar een (voor mij) nieuw boek van Atwood, maar het slaagde er niet in mij volledig te bekoren. Het begon nochtans veelbelovend. Heel kort gezegd is dit het verhaal van een vrouw, een journaliste, die borstkanker krijgt, wat haar leven op onverwachte wijze een compleet andere wending zal geven. Rennie vertrekt naar St. Antoine, een eiland in de Caraïbische Zee, om een toeristisch reisverslag te schrijven. Langzaamaan geraakt ze betrokken in een politiek spelletje op deze eilanden. Op zich had het een interessant verhaal kunnen zijn, maar persoonlijk vind ik de manier waarop het allemaal uitgewerkt is nogal chaotisch overkomen. Gelukkig maakt het einde heel veel goed, en krijg je eindelijk een moment waar je volledig met Rennie en de situatie waarin ze terecht komt kan meeleven.

"Dief van de nacht" van Holly Black is een opvallend boek. Een mooie cover, met ook een bedrukking op de zijkant. Geen stapel witte pagina's maar zwarte versierd met manen en sterren. Een dikke 500 pagina's met grote interlinie om gezellig door te bladeren. Het boek leest heel aangenaam. Het verhaal speelt zich af in het heden, maar in een wereld die er helemaal anders uitziet omwille van een bepaalde gebeurtenis in het verleden. In dit geval zijn het schaduwen die tot leven komen. Hoofdpersonage Charlie Hall, die als kind geholpen heeft om mensen te bedriegen door te doen alsof ze een medium was, komt in het vaarwater van enkele dieven terecht. Na verloop van tijd verliest het boek het magische karakter. Het verhaal draait veel rond Arsène Lupin-achtige oplichtingen, en je merkt pas achteraf wat het hoofdpersonage allemaal gedaan heeft, en dat de dingen die mislopen niet altijd écht mislopen.

Recensie "Dief van de Nacht" - Holly Black

* * *
Nele bracht voor mij "Dief van de Nacht" van Holly Black mee uit de bib. Ze dacht dat het wel iets voor mij was. De uiterlijke stijl van het boek doet wat denken aan boeken zoals "The Night Circus" van Erin Morgenstern en "The Midnight Library" van Matt Haig. Een mooie cover, met ook een bedrukking op de zijkant. Geen stapel witte pagina's maar zwarte versierd met manen en sterren. Een dikke 500 pagina's met grote interlinie om gezellig door te bladeren. Het boek leest heel aangenaam.

Maar hoe zit het met de inhoud? Waar gaat het eigenlijk over? Ik beschrijf het genre als alternatieve of parallelle fictie. Het verhaal speelt zich af in het heden, maar in een wereld die er helemaal anders uitziet omwille van een bepaalde gebeurtenis in het verleden. Op die manier is het wat te vergelijken met de "Lockwood & Co." reeks van Jonathan Stroud, waar door een specifiek voorval spoken een doorgang naar onze wereld vinden.

In het geval van "Dief van de Nacht" zijn het geen spoken maar schaduwen die tot leven komen. Black gooit wel een hoop termen en benamingen in ons gezicht die eerst nog heel abstract zijn. Gaandeweg wordt het allemaal wel wat duidelijker. Zo zijn er blijkbaar Duisterlingen die hebben geleerd hoe ze hun schaduw kunnen "bezielen", ze besturen, er anders laten uitzien, en zelfs massa kunnen geven. Het doet allemaal wat denken aan "His Darkest Materials" van Philip Pullman, waar mensen een dierlijke metgezel hebben. Het gekke is dat "Dief van de Nacht" zich in onze bekende wereld afspeelt. Iets minder is dat er best nog veel Engelse termen overblijven in de dagelijkse conversaties van de personages, wat na een tijdje toch begint te storen.

De McGuffin in dit verhaal is het boek "Liber Noctem". Hoofdpersonage Charlie Hall, die als kind geholpen heeft om mensen te bedriegen door te doen alsof ze een medium was, komt in het vaarwater van enkele dieven terecht. Alles lijkt verbonden te zijn met een soort van maffiabaas Lionel Salt. Ze woont in bij haar zus Posey, en heeft pas een nieuw vriendje, Vince.

Na verloop van tijd verliest het boek het magische karakter waarmee het zich eigenlijk toch wou verkopen. Het verandert niet meteen in een thriller of standaard detectiveverhaal, maar eerder iets met een standpunt vanaf de andere kant, zoals een verhaal over Arsène Lupin bijvoorbeeld. Het verhaal draait veel rond oplichtingen, en je merkt pas achteraf wat het hoofdpersonage allemaal gedaan heeft, en dat de dingen die mislopen niet altijd écht mislopen.

Recensie "Bodily Harm" - Margaret Atwood

* * *
Ik heb ondertussen al verschillende boeken van Margaret Atwood gelezen, en "Bodily Harm" is weer eens iets compleet anders. Heel kort gezegd is dit het verhaal van een vrouw, een journaliste, die borstkanker krijgt, wat haar leven op onverwachte wijze een compleet andere wending zal geven.

Ik keek enorm uit naar een (voor mij) nieuw boek van Atwood, maar het slaagde er niet in mij volledig te bekoren. Het begon nochtans veelbelovend, maar daarna duurde het tot de laatste 50 pagina's vooraleer ik volledig in het verhaal zat.

Atwood speelt enorm met de chronologie van het verhaal: stukken in het heden afgewisseld met flashbacks, maar het is niet altijd even duidelijk wanneer een bepaald stuk zich precies afspeelt. Je moet als lezer dus wel bij de les blijven. 

 

Er zijn bepaalde trucjes om dit bij te houden. Atwood gebruikt een in literaire kringen vaak terugkerende techniek van geen aanhalingstekens rond haar dialogen te plaatsen wanneer het flashbacks zijn. Soms lees je dan iets verkeerd en verwar je een zin van de verteller voor die van een personage. Persoonlijk vind ik dat nog steeds maar niets, hoewel ik het meer en meer tegenkom in geprezen boeken. Voor de scènes die zich in het heden afspelen, gebruikt ze wel aanhalingstekens.

Ik geraakte maar moeizaam door het boek. Rennie vertrekt naar St. Antoine, een eiland in de Caraïbische Zee, om een toeristisch reisverslag te schrijven. Daar vraagt een vrouw, Lora, of ze voor haar een pakje kan ophalen. Op haar hotelkamer ontdekt Rennie dan dat er een vuurwapen in zit. Langzaamaan geraakt ze betrokken in een politiek spelletje op deze eilanden.

Er passeren ook verschillende mannen de revue. Om te beginnen is er Jake, die haar verlaat omwille van haar borstkanker. Daarna zijn er nog Daniel, de chirurg die haar opereert, en Paul, eilandbewoner. Ik had heel veel moeite om hen te plaatsen in het verhaal omwille van die chronologie. Terwijl Rennie een scène met Paul beleeft, in het heden dus, zal ze terugdenken aan gelijkaardige situaties met Jake of Daniel in het verleden.

 

De relaties met deze mannen staan centraal in dit boek, en daarmee ook de zoektocht van Rennie naar iemand die haar neemt zoals ze is, inclusief alle gebreken. Op zich had het een interessant verhaal kunnen zijn, maar persoonlijk vind ik de manier waarop het allemaal uitgewerkt is nogal chaotisch overkomen. Gelukkig maakt het einde heel veel goed, en krijg je eindelijk een moment waar je volledig met Rennie en de situatie waarin ze terecht komt kan meeleven.

Boeken verslonden in augustus

 

"The Road" van Cormac McCarthy was zo goed als ik verwachtte. Het verslag van een ongenoemde vader en zoon die met hun weinige bezittingen in een winkelkar doorheen een verwoest Amerika de oostkust proberen te bereiken. McCarthy beschrijft elke handeling die het tweetal dot zonder een moment saai te worden. Het centrale thema van het boek is de band tussen ouder en kind, het beschermende tussen hen, de liefde en bezorgdheid, de autoriteit en het rebelse. De dialogen zijn pareltjes; het boek leest als een klassieker. McCarthy won meteen de Pulitzer Prijs, en verdiend!

"I Am Legend" van Richard Matheson liep toch wat anders dan ik verwachtte. Op een bepaald moment is er een virus uitgebroken dat mensen in vampieren verandert. Hoofdpersonage Robert Neville ziet iedereen in zijn omgeving veranderen en blijft als enige normale mens over. Maar het is geen bloederig actieverhaal. Robert probeert uit te dokteren hoe het virus precies werkt en of er iets tegen te doen valt. Hij heeft deze persoonlijke queeste nodig om zelf in leven te blijven, om niet toe te geven aan zelfmoordgedachten. Het is een fantasy-roman uit 1954 dat eigenlijk een toekomstverhaal is doordat het zich tijdens de jaren 1986-'88 afspeelt.

"Tender is the night" van F. Scott Fitzgerald las ik omdat je af en toe toch eens een klassieker ter hand moet nemen. De Franse Rivièra in 1934. Rijzende filmster Rosemary Hoyt ontmoet het koppel Dick en Nicole Diver. Hun leven zal nooit meer hetzelfde zijn. Ik had hier hetzelfde gevoel als bij "The Great Gatsby": veel mooie zinnen maar inhoudelijk vond ik er mijn draai niet in. Irriterend hoe acceptabel liefdesaffaires worden voorgesteld. Na elk hoofdstuk vroeg ik me af wat ik nu precies gelezen had. En ook na het einde miste ik elke connectie.

"Onder ijsbergen" van J. Bernlef is een aanrader voor iedereen die houdt van Nederlandse literatuur. Het is een plezier om te lezen, een boek dat je niet kunt neerleggen. Hoofdpersonage Jakob Olsen spendeert vijf dagen in juli 1975 in Groenland als waarnemer van een oude moordzaak. De dader heeft zichzelf net opgehangen in de gevangenis en de autoriteiten willen hun gemoed geruststellen dat ze toch niets over het hoofd hebben gezien. Het lijkt op een toegankelijkere versie van het IJslandse werk van Jón Kalman Stefánsson. Het boek dateert van 1981 maar zou evengoed vandaag gepubliceerd kunnen zijn.

Recensie "Onder ijsbergen" - J. Bernlef

* * * * *
"Onder ijsbergen" van J. Bernlef is een plezier om te lezen. Het is een boek dat je niet kunt neerleggen. Het leest dan ook heel vlotjes. Een tijdje geleden las ik Bernlefs "Hersenschimmen" en was er toen aangenaam door verrast, en mijn verwachtingen voor dit "Onder ijsbergen" zijn volledig ingelost.

Juli, 1975. Rechter Jakob Olsen uit Kopenhagen wordt als waarnemer naar Groenland gestuurd om een verse blik te werpen op een oude moordzaak. De dader heeft zichzelf net opgehangen in de gevangenis en de autoriteiten willen hun gemoed geruststellen dat ze toch niets over het hoofd gezien hebben.

Jakob vertrekt op 2 juli en zal tot 6 juli in Groenland blijven. Het boek bestaat uit vijf delen, elk deel één dag, telkens opgedeeld in een aantal hoofdstukken. Om te beginnen lezen we het verhaal vanuit het standpunt van Jakob Olsen, maar gaandeweg krijgen we ook enkele hoofdstukken vanuit het perspectief van enkele mensen die hij ontmoet, namelijk pianist Nick Morello die optreedt in de lounge van het hotel waar Jakob Olsen verblijft, maar nog belangrijker lerares Lina Krog, die als zijn tolk fungeert tijdens zijn gesprekken met de plaatselijke Inuit, maar die daarnaast ook nog een veel belangrijkere rol zal spelen.

Het boek dateert van 1981 maar zou evengoed vandaag gepubliceerd kunnen zijn. Bernlef gebruikt makkelijke taal, hij wil niemand imponeren. "Onder ijsbergen" lijkt op een toegankelijkere versie van het IJslandse werk van Jón Kalman Stefánsson. Je leest het bijna in één ruk uit. Alleen het einde... Het is onvoldoenend maar toch niet teleurstellend. Of misschien omgekeerd. Een echte aanrader voor iedereen die houdt van Nederlandse literatuur!

Recensie "Tender is the night" - F. Scott Fitzgerald

* *

1934. De Franse Rivièra. Een strand ergens in de buurt van Nice. Rijzende filmster Rosemary Hoyt ontmoet het koppel Dick en Nicole Diver. Hun leven zal nooit meer hetzelfde zijn.

Dat is kort gezegd waar "Tender is the night" van F. Scott Fitzgerald over gaat. De rest kun je gemakkelijk zelf invullen. Maar de details, daar ontfermt Fitzgerald zich over.

In maart 2017 heb ik "The Great Gatsby" nog een keer gelezen, omdat hij duidelijk heel populair is. Maar eigenlijk vond ik het niet zo geweldig. Er staan verschillende mooie zinnen in, maar inhoudelijk vond ik mijn draai er niet in. Het irriteerde me eerder, hoe liefdesaffaires een acceptabele manier van leven blijken te zijn. Het is een boek waarbij ik me na elk hoofdstuk afvroeg: "Wat heb ik zojuist gelezen?" En ook na het einde miste ik elke connectie.

Om eerlijk te zijn voelde ik hetzelfde bij "Tender is the night". Hoewel er op een bepaald moment toch een draai aan het verhaal wordt gegeven.

Het boek bestaat uit drie delen. Een korte intro waarbij je de personages leert kennen en waarin je getuige bent hoe Rosemary en Dick naar elkaar toe groeien. Dan komt er opeens een flashback die vertelt hoe Dick en Nicole elkaar eigenlijk hebben leren kennen. Blijkbaar is er in de jaren '50 een nieuwe editie uitgebracht waarbij deze hoofdstukken van plaats gewisseld werden en je het verhaal chronologisch kon lezen. Maar bij Penguin hebben ze terug de originele tekst gebruikt voor de editie die ik las, en dat is eigenlijk wel een goede beslissing, want het verandert de toon van het verhaal en je kijkt meteen heel anders naar Dick Diver.

Uiteindelijk gaat het boek alleen over de relaties van Dick, en blijkt Rosemary niet zo'n groot personage te zijn dan wat je van het begin verwacht. Het is een klassieker uit een andere tijd, en dat merk je ook. Hoewel de tekst perfect Engels is, waarvan je elk woord apart duidelijk genoeg begrijpt, zweeft er toch iets onbegrijpelijks over de zinnen als geheel. Het is een andere manier van schrijven, een andere stijl, en het is moeilijk om daar doorheen te lezen en op zoek te gaan naar de essentie van het verhaal. Een verhaal dat in mijn ogen ook minder helder en boeiend was dan dat van "The Great Gatsby".

Recensie "I Am Legend" - Richard Matheson

* * * *

"I Am Legend" van Richard Matheson is een verrassende science-fiction of zelfs fantasy-roman uit 1954. Een toekomstverhaal dat zich voor de lezers van vandaag ondertussen wel in het verleden afspeelt, namelijk tijdens de jaren 1986-'88.

Op een bepaald moment is er een virus uitgebroken dat mensen in vampieren verandert. Gestorven mensen staan weer op uit de dood, klimmen uit hun graf, en gaan achter het bloed van de levenden aan. Robert Neville ziet iedereen in zijn omgeving veranderen en blijft als enige normale mens over. Hij bewapent zijn huis met knoflook en kruistekens. Overdag slaat hij zijn provisies in, 's nachts probeert hij de ondoden buiten te houden.

Maar het is geen bloederig actieverhaal. Robert probeert net uit te dokteren hoe dat virus precies werkt, en waarom de truukjes om vampieren te weren uit de oude verhalen precies werken. Hij probeert hier heel wetenschappelijk te werk te gaan, doet opzoekingswerk in de bibliotheek, haalt een microscoop in huis en neemt bloed af van vampieren die hij gevangen of gedood heeft.

Hij heeft deze persoonlijke queeste nodig om zelf in leven te blijven, om niet toe te geven aan zijn zelfmoordgedachten, om niet gewoon zijn voordeur te openen en de vampieren binnen te laten. Op sommige momenten in het verhaal komen er externe factoren die zijn leven nog meer zin kunnen geven. Maar het loopt niet altijd goed af.

Het verhaal wordt verteld in de verleden tijd, maar soms krijgen we ook flashbacks die gebruik maken van dezelfde werkwoordtijd. Daarom is het soms niet meteen duidelijk wanneer een bepaalde scène zich afspeelt. Persoonlijk had ik ervoor gekozen wat te spelen met de tijden, en het verhaal dat zich in het heden afspeelt ook in de tegenwoordige tijd te vertellen, zodat het onderscheid wat duidelijker was.

Maar dat is de enige opmerking die ik over dit boek kan maken. Ik had spijtig genoeg wel de Zwarte Beertjes filmeditie van uitgeverij Bruna, die spijtig genoeg wel veel typefouten heeft zowel qua woorden als punctuatie en aanhalingstekens bij dialogen. Het boek heeft maar 185 pagina's, dus ik las hem op twee dagen uit (leve de vakantie!)

Recensie "The Road" - Cormac McCarthy

* * * * *
Wat een geweldige leeservaring was "The Road" van Cormac McCarthy. Al na 30 pagina's wist ik dat dit boek heel hoog zou scoren in mijn top tien van 2022. En inderdaad, ik geef hem het maximum aantal sterren.

"The Road" is het verslag van een ongenoemde vader en zoon die met hun weinige bezittingen in een winkelkar doorheen een verwoest Amerika de oostkust proberen te bereiken. Je komt nooit te weten wat er precies gebeurd is in de wereld. Er is één prachtige flashback over enkele ontploffingen in de verte, een stroomuitval, en een subtiel maar duidelijk voorbeeld van de overlevingsinstincten waarover de vader beschikt.

McCarthy beschrijft elke handeling die het tweetal doet zonder een moment saai te worden. Het draait om overleven, dus je leest heel veel over hoe ze honger hebben, een verlaten plek met mogelijks nog wat eten ontdekken, voorzichtig op expeditie gaan, verzamelen wat ze nodig hebben, het gevonden eten klaarmaken, en weer vertrekken richting de volgende halte. De wereld is nog nauwelijks bewoond, maar uit hun gesprekken weten we dat er "goede" en "slechte" mensen zijn. Want ondertussen praten ze veel met elkaar. In mijn ogen typisch voor een gelauwerd literair werk zijn er geen aanhalingstekens bij de dialogen, noch andere verwijzingen naar wie wat precies zegt; dat moet je zelf in je hoofd bijhouden. Maar hier is het niet storend, het past bij de grauwe sfeer van het verhaal.

De dialogen zijn pareltjes, en het draait er meestal om dat de jongen vragen stelt, de vader hem eerst wil beschermen tegen de waarheid maar uiteindelijk dan toch eerlijk antwoord. De jongen zegt heel vaak "Oké" en de vader zegt heel vaak "Ik weet het niet". Het centrale thema van het boek is dan ook deze band tussen ouder en kind, het beschermende tussen hen, de liefde en bezorgdheid, de autoriteit en het rebelse.

Door de overvloed aan details over hoe het duo te werk gaat, vraag ik mij af of McCarthy dit boek heeft kunnen schrijven zonder zelf op pad te gaan en al zijn stappen minutieus bij te houden. Niet alleen hun handelingen maar ook de omschrijvingen van de omgevingen, het komt allemaal zo goed tot leven, je voelt je echt samen met hen op die weg naar het onbekende, met een knagende maag en de hele tijd over je schouder kijkend.

Dit boek las als een klassieker. Terwijl het pas in 2006 is uitgekomen. Ik dacht dat het ouder was, dat het boek een tijdgenoot was van de bekende werken van J.D. Salinger, Jack Kerouac, William Golding, ... Misschien komt het door de no-nonsense schrijfstijl. Hoewel het een toekomstverhaal is, leest het als iets ouds, iets uit de overlevering. McCarthy won meteen de Pulitzer Prijs, en verdiend! McCarthy is uiteindelijk slechts een tiental jaren jonger dan die andere schrijvers, maar hij is nog steeds bezig. "The Road" was zijn laatste roman, maar dit jaar verschijnen er twee nieuwe boeken van hem, "The Passenger" en "Stella Maris", waarbij elk het verhaal vertelt van een broer en zus, de kinderen van een fysicus die geholpen heeft de atoombom te maken. Ik zet ze zeker op mijn lijstje!

Boeken verslonden in juli

In juli las ik "De Schreeuw van het Lam" van Thomas Harris uit. Ik was er al in februari aan begonnen, door het voor te lezen aan Nele. De meeste mensen zullen het verhaal wel kennen. De FBI jaagt zonder succes op een seriemoordenaar. Ze sturen een agent in opleiding, Clarice Starling, om advies naar een andere seriemoordenaar gevangen in een instelling, de befaamde Hannibal Lecter. Met enkele obscure tips vindt Clarice langzaam haar weg naar de juiste verdachte. Harris slaagt er wel in om verschillende soorten mensen samen te brengen in één best goed gelaagd verhaal. Alleen het taalgebruik kwam soms wat ouderwets over bij mij.

Voor de eerste keer kreeg ik effectief de vraag om een boek te recenseren. Het betreft hier "De overbodigen" van Guy Brugmans, een misdaadroman met een journalist als hoofdpersonage dat zich afspeelt in een Zuid-Amerikaanse stad in een niet-nader genoemd Zuid-Amerikaans land. Het is een ander soort misdaadverhaal dan ik gewoon ben. Geen politiethriller, geen moordenaar die gevat moet worden, maar een strijd tegen een corrupte corporatie. Het verhaal begint heel simpel als een nieuw onderzoeksproject voor onze journalist, maar naarmate het boek vordert, wordt de situatie erger en erger. Een degelijk misdaadverhaal met interessante personages en een onverwacht einde dat zeker het lezen waard is.

Ooit lazen we tijdens de lessen Creatief Schrijven een stukje uit "Three Women" van Lisa Taddeo omdat het toch verhaaltechnisch heel goed in elkaar zat en van goede kwaliteit was. Lisa Taddeo vertelt het verhaal van drie vrouwen die tijdens hun leven iets "speciaals" hebben meegemaakt op seksueel vlak. Na een proloog met een stukje geschiedenis over haar eigen moeder en hoe ze het schrijven van dit boek heeft aangepakt, laat Taddeo de drie vrouwen om de beurt aan het woord in afwisselende hoofdstukken. Het boek gaat over het echte leven van deze vrouwen, en heeft dus geen duidelijke conclusie. Het echte leven heeft niet altijd antwoorden, oplossingen, verhelderingen, gerechtigheid. Dat moet je tijdens het lezen ook wel in het achterhoofd houden. Het leven gaat immers voort, terwijl boeken ooit moeten eindigen.

"The Big Dark Sky" is het nieuwste boek van Dean Koontz. Het geeft me goesting om zijn hele oeuvre nog eens opnieuw te lezen. Er is iets vreemds gaande in de Amerikaanse staat Montana, maar ook ver daarbuiten. Mensen lijken te worden aangevallen door een onbekende vijand. Zelfs het huis van één man implodeert; er schiet alleen een hoopje as over. Alles wijst op rare, bovennatuurlijke fenomenen. Joanna Chase, die op een ranch in Montana is opgegroeid maar na de dood van haar ouders is weggetrokken, wordt er opnieuw naar toegetrokken, net als een detective en een hacker die de vreemde zaak onderzoeken, en nog een paar andere mensen die er toevallig bij betrokken geraken maar toch een heel belangrijke rol zullen spelen. 

Naast deze boeken las ik nog twee graphic novels: "Dagen van Zand" van Aimee de Jongh, een prachtig getekend verhaal over een fotograaf die als opdracht krijgt de miserie in de zogenaamde Dust Bowl in de staat Oklahoma vast te leggen. En "Wit Alom" van Lupano & Fert, een grafische stijl die bij mij een pak minder in de smaak viel, over een school aan de oostkust van Amerika midden de 19e eeuw waar zwarte meisjes een fatsoenlijke opleiding krijgen, wat dat veel protest leidt bij de blanke bevolking.

Recensie "The Big Dark Sky" - Dean Koontz

* * * * *
"The Big Dark Sky" is het nieuwste boek van Dean Koontz. Het geeft me goesting om zijn hele oeuvre nog eens opnieuw te lezen. Ja, alle 80 die ik van hem heb. Dat is een gevoel dat een tijdje verdwenen was, maar de laatste jaren is teruggekeerd.

Er is iets vreemds gaande in de Amerikaanse staat Montana, maar ook ver daarbuiten. Mensen lijken te worden aangevallen door een onbekende vijand. Zelfs het huis van één man implodeert; er schiet alleen een hoopje as over. Alles wijst op rare, bovennatuurlijke fenomenen. Joanna Chase, die op een ranch in Montana is opgegroeid maar na de dood van haar ouders is weggetrokken, wordt er opnieuw naar toegetrokken, net als een detective en een hacker die de vreemde zaak onderzoeken, en nog een paar andere mensen die er toevallig bij betrokken geraken maar toch een heel belangrijke rol zullen spelen. Het doet allemaal wat denken aan "Strangers"/"Het Motel van de Angst" uit 1986. Maar er zijn ook wel wat elementen die me doen denken aan "Winter Moon"/"Wintermaan" uit 1994 en "Cold Fire"/"Het Koude Vuur" uit 1992.

Koontz schrijft weer beter dan een tijdje geleden. De religieus getinte elementen en de gebruikelijke overdosis honden die veel mensen op hun heupen begonnen te werken en waardoor veel Koontzmaniacs hebben afgehaakt in het voorbije decennia, zijn uit zijn verhalen verdwenen. Of toch zo goed als; mij stoorden die zaken nooit en ze zijn me daarom ook nooit opgevallen als iets hinderlijks, dus het is altijd mogelijk dat ik er nog steeds overheen lees. Na zijn thriller-reeks met hoofdpersonage Jane Hawk lijkt hij ook terug te grijpen naar het genre waarin hij in de jaren '80 en '90 schreef: semi-horrorverhalen met bovennatuurlijke of paranormale elementen, het soort boeken waarmee hij bekend is geworden en vaak het etiket van een tweederangs Stephen King kreeg opgeplakt.

Met "The Big Dark Sky" krijgen we een spannend verhaal met niet alleen personages waarvoor we supporteren, maar ook een megalomane slechterik met Thanos als rolmodel. Iemand die je zou kunnen vergelijken met Preston Maddoc uit "One Door Away From Heaven"/"Verlossing" uit 2001. Koontz zet al jarenlang de hoofdstukken verteld vanuit het perspectief van de slechterik in de tegenwoordige tijd, terwijl de overige hoofdstukken in de verleden tijd staan. Dit om duidelijk te maken dat de antagonist alleen in het heden leeft, dat hij geen toekomst heeft, dat het verleden geen waarde heeft voor hem. Dat het enige wat voor hem telt hijzelf is in het hier en nu.

De plot van het boek zette mij persoonlijk toch ook een paar keer op het verkeerde spoor. Is de verklaring voor alle vreemde gebeurtenissen wel degelijk iets bovennatuurlijks? Of is het een kwestie van een wetenschappelijk experiment dat fout loopt, wat ook wel een door Koontz vaak gebruikt thema is? Ik hoopte vooral op het eerste, omdat dit mijn favoriete verhalen zijn, en ik begon een beetje schrik te krijgen daarvoor toen ik meer en meer aanwijzingen zag voor het tweede. Maar wie weet, misschien wil Koontz er deze keer net een mengeling van maken. Je zult het boek moeten lezen om het te ontdekken!

Recensie "Three Women" van Lisa Taddeo

* * * *
Ooit lazen we tijdens de lessen Creatief Schrijven een stukje uit "Three Women" van Lisa Taddeo omdat het toch verhaaltechnisch heel goed in elkaar zat en van goede kwaliteit was. Maar het betreft hier non-fictie, weliswaar op een heel verhalende wijze overgebracht aan de lezer.

Lisa Taddeo vertelt het verhaal van drie vrouwen die tijdens hun leven iets "speciaals" hebben meegemaakt op seksueel vlak. Na een proloog met een stukje geschiedenis over haar eigen moeder en hoe ze het schrijven van dit boek heeft aangepakt, laat Taddeo de drie vrouwen om de beurt aan het woord in afwisselende hoofdstukken.

Maggie heeft voor de eerste keer seks op zestienjarige leeftijd met een vakantieliefde op Hawaii die dubbel zo oud is. Ze zit in de knoei met haar gevoelens en vertelt uiteindelijk alles in een lange brief aan haar leerkracht. Met alle gevolgen van dien.

Lina leert een jongen kennen, wordt door hem meegevraagd naar een feestje, wat uiteindelijk geen feestje blijkt te zijn maar drie andere jongens die haar dronken voeren. Deze ervaring beïnvloedt haar verlangens op het gebied van liefde en lust voor de rest van haar leven.

Sloane geraakt pas opgewonden tijdens seks met haar man als er een derde persoon bij komt, omdat ze zichzelf constant te min voelt omwille van een auto-ongeval in haar tienerjaren.

Ik lees niet vaak non-fictie, en het is toch een heel andere ervaring dan een compleet verzonnen verhaal te lezen. Het boek is inderdaad heel verhalend geschreven en je zou bijna vergeten dat het allemaal echt gebeurd is. Je zou het boek uiteraard ook perfect als fictie kunnen lezen.

Het boek heet "Three Women" en ze komen ook alle drie aan bod, maar wat me tijdens het lezen wel opviel, is dat Maggie toch meer aanwezig is dan Sloane. Lina bengelt er ergens tussenin. En inderdaad, als je kijkt naar het aantal hoofdstukken dat iedere vrouw krijgt, is er toch wat ongelijkheid. Maggie krijgt acht hoofdstukken terwijl Lina er maar zes krijgt en Sloane het zelfs met vijf moet doen. Dit viel me vooral op doordat ik de situatie van Sloane minder goed kon plaatsen dan de andere twee. Dat vond ik eigenlijk wel spijtig.

Het boek gaat over het echte leven van deze vrouwen, en heeft dus geen duidelijke conclusie. Het echte leven heeft niet altijd antwoorden, oplossingen, verhelderingen, gerechtigheid. Dat moet je tijdens het lezen ook wel in het achterhoofd houden. Het leven gaat immers voort, terwijl boeken ooit moeten eindigen.

Recensie "De overbodigen" - Guy Brugmans

* * *
Voor de eerste keer kreeg ik effectief de vraag om een boek te recenseren. Het betreft hier "De overbodigen" van Guy Brugmans, een misdaadroman met een journalist als hoofdpersonage dat zich afspeelt in een Zuid-Amerikaanse stad in een niet-nader genoemd Zuid-Amerikaans land.

Jaime is journalist en stuit op een verhaal rond een vreemd medisch experiment op oude mensen. Samen met zijn collega Andrea probeert hij de waarheid te achterhalen, maar uiteraard krijgt hij wat tegenstand te verwerken.

Het is een ander soort misdaadverhaal dan ik gewoon ben. Geen politiethriller, geen moordenaar die gevat moet worden, maar een strijd tegen een corrupte corporatie, iets dat misschien meer geschikt is voor de boeken van John Grisham, misschien zelfs met een hint van Michael Crichton. Het verhaal begint heel simpel als een nieuw onderzoeksproject voor onze journalist, maar naarmate het boek vordert, wordt de situatie erger en erger.

Brugmans heeft een zeer toegankelijke schrijfstijl. Hij schrijft to-the-point, alles is heel duidelijk. Het enige wat me een beetje stoort, is hoe de focalisatie middenin een hoofdstuk plots verandert van het ene personage naar het andere, zonder onderbreking. Meestal wisselen de perspectieven heel duidelijk tussen Jaime en Andrea, maar voor mij moet het consequent blijven binnen hetzelfde hoofdstuk, en in sommige hoofdstukken laten ze om de beurt hun gedachten horen. Soms is het bij de start van een nieuw hoofdstuk ook even zoeken wie de ongenoemde "hij" of "zij" precies zijn en moet je het proberen uit de context te halen alvorens er iemand bij naam wordt genoemd.

Maar "De overbodigen" is een degelijk misdaadverhaal met interessante personages en een onverwacht einde dat zeker het lezen waard is.

Recensie "De Schreeuw van het Lam" - Thomas Harris

* * *

Eind februari ben ik samen met Nele gestart in "De Schreeuw van het Lam" van Thomas Harris. We hadden iets daarvoor de film bekeken, en toen Nele op zoek was naar een gepersonaliseerd audioboek, stelde ik voor om haar zelf voor te lezen.

De meeste mensen zullen het verhaal wel kennen. De FBI jaagt zonder succes op een seriemoordenaar. Ze sturen een agent in opleiding, Clarice Starling, om advies naar een andere seriemoordenaar gevangen in een instelling, de befaamde Hannibal Lecter. Met enkele obscure tips vindt Clarice langzaam haar weg naar de juiste verdachte.

Het vertelperspectief wisselt tussen vijf personages: Clarice Starling, haar overste Jack Crawford, Hannibal Lecter, de seriemoordenaar Jame Gumb, en diens laatste slachtoffer Catherine Martin. Je krijgt dus een volledig beeld van het verhaal, bekeken vanuit verschillende hoeken. De schrijfstijl is best aangenaam, hoewel er toch wat met politietermen wordt gesmeten, wapen- en kogelmerken, en Amerikaanse plaatsnamen waar de gemiddelde Belg zich niet meteen een kaart bij kan visualiseren.

Een boek luidop lezen is echter een heel andere ervaring dan wanneer je in stilte door de pagina's bladert. Sommige zaken vallen je meer op, vooral wat de dialogen betreft. En die stoorden mij wel een beetje. Vooral de vele éénwoordige replieken van Clarice Starling op wat de andere personages tegen haar zeggen, die soms wel heel onnozel overkomen ("Ja", "Nee", "Okidoki").

De interessantste hoofdstukken waren die met Jame Gumb, Catherine Martin en natuurlijk Hannibal Lecter in de hoofdrollen. Spijtig genoeg komt Hannibal zelf best relatief weinig aan bod. Er wordt wel regelmatig naar hem verwezen, maar hij komt maar heel zelden effectief ten tonele. Het zijverhaal over de vrouw van Jack Crawford was ook best onverwacht in dit genre. Zo zie je dat Harris er wel in slaagt om verschillende soorten mensen samen te brengen in één best goed gelaagd verhaal. Alleen het taalgebruik kwam soms wat ouderwets over bij mij.

Boeken verslonden in juni

 

"Clay" van David Almond is een intrigerend jeugdboek over de strijd tussen goed en kwaad, en hoe makkelijk het is verleid te worden om slechte dingen te doen. Te vergelijken met een combinatie van "De stem van de nacht" en "Monsterklok" van Dean Koontz, maar wat simpeler geschreven.

Het dorpje Felling in Engeland. Davie en Geordie zijn twee vrienden die geteisterd worden door pestkop Mouldy uit een naburig dorp. De kinderen van de twee dorpen voeren al generaties lang "oorlog", maar Mouldy gaat soms wel heel ver. Op een dag duikt er een nieuweling op in het dorp, Stephen Rose, die intrekt bij zijn tante, die bekend staat als Gekke Marie. Stephen biedt aan om Davie te helpen in zijn strijd, en vertelt hem over zijn geheime plannen.

 

"Geheime Kamers" van Jeroen Brouwers is zijn meest toegankelijke boek. Het heeft een verrassend frisse, duidelijk schrijfstijl en is helemaal niet zo duf als een onwetende lezer zou verwachten.

We lezen het verhaal verteld door Jelmer van der Hoff die door omstandigheden terug in contact komt met zijn oude crush Daphne. Ze beginnen een telefoon- en briefrelatie en uiteraard - anders zou er niet veel te vertellen zijn - zijn we getuige van hoe alles langzaamaan misloopt. Gaandeweg ontdekken we de geheime kamers van alle personages, de dingen die ze voor elkaar verborgen houden, en hoe chaos overwint zodra mensen langs elkaar heen beginnen te leven.

 

 

Recensie "Geheime Kamers" - Jeroen Brouwers

* * * *

Het werd wel eens tijd om een Jeroen Brouwers te lezen, al is het maar uit respect voor zijn overlijden dit jaar. Zonder enig idee waar "Geheime Kamers" over zou gaan, begon ik te lezen. Al meteen verraste de frisse, duidelijke schrijfstijl mij. Om eerlijk te zijn had ik iets veel duffer verwacht.

Op de cover zien we het skelet van een dinosaurus en een jojoënde operazangeres. Al deze elementen passeren al de revue in de eerste pagina's, hoewel dit specifieke beeld van de zangeres pas een stukje verderop in het boek opduikt.

We lezen het verhaal verteld door Jelmer van der Hoff (denk ik toch, de schrijfwijze van zijn achternaam verandert regelmatig), die door omstandigheden terug in contact komt met zijn oude crush Daphne. Ze beginnen een telefoon- en briefrelatie en uiteraard - anders zou er niet veel te vertellen zijn - zijn we getuige van hoe alles langzaamaan misloopt.

De Jelmer-verteller geeft vaak rake opmerkingen zonder overintelligent te doen. Anderzijds onderschat hij de intelligentie van de lezer niet en legt hij niet meteen alles tot in de puntjes uit. Dit is een prachtig evenwicht waar veel schrijvers makkelijk de verkeerde kant opgaan. Niet zo bij Brouwers. Je voelt meteen dat hij zijn lezers respecteert en hen iets fatsoenlijks wil aanbieden. 

Na de eerste 100 pagina's begin je je wel af te vragen: "Wat gaat er de komende 400 pagina's nog gebeuren?" Ik had schrik dat het allemaal wat zou blijven aanslepen zonder belangwekkende gebeurtenissen. Maar Brouwers naait de rest van het verhaal netjes aan elkaar, alsof het niets is, en stukje bij beetje ontdekken we wat zich allemaal in die titulaire geheime kamers - waarvan alle personages er wel hebben - verbergt.

Verschillende mensen vertelden me al dat dit zijn meest toegankelijke boek is, maar toch nodigt dit boek zeker uit om meer van Brouwers te lezen.

Recensie "Clay" - David Almond

* * *

"Clay" van David Almond is een jeugdboek en hoewel je dat voor veel jeugdboeken vaak niet merkt, is dat hier wel het geval. In eerste opzicht komt het redelijk simplistisch over. Maar al snel duikt er een donkere sfeer op waardoor je je vaak ongemakkelijk voelt. De Nederlandse vertaling heet dan ook toepasselijk "Duister".

Het dorpje Felling in Engeland. Davie en Geordie zijn twee vrienden die geteisterd worden door pestkop Mouldy uit een naburig dorp. De kinderen van de twee dorpen voeren al generaties lang "oorlog", maar Mouldy gaat soms wel heel ver. Op een dag duikt er een nieuweling op in het dorp, Stephen Rose, die intrekt bij zijn tante, die bekend staat als Gekke Marie.

Stephen maakt connectie met Davie. Hij trekt zich niets van Mouldy aan en zegt dat hij een plan heeft. Stephen maakt figuren van klei en is ervan overtuigd dat hij er ook leven in kan blazen; hij is bezeten van religie, God en engelen. Samen met Davie beraamt hij een plan om een levend kleimonster te maken dat Mouldy kan verslaan.

De eerste twee delen van het boek worden verteld in verleden tijd, het derde deel - ongeveer halverwege het boek - staat opeens in tegenwoordige tijd. Het is Davie zelf die ons het verhaal vertelt. We zien tal van aspecten uit zijn leefwereld: de relatie met zijn ouders, de omgang met de meisjes uit zijn klas, zijn vriendschap met Geordie, zijn functie als misdienaar. Het verhaal speelt zich af in de jaren '60 in een dorpje in de buurt van Newcastle upon Tyne in het noordoosten van Engeland. De leeftijd van de jongens is een beetje moeilijk vast te stellen: ze roken en drinken maar ze lijken ook maar rond elf jaar oud te zijn. Andere tijden.

Het grootste thema in het boek is de strijd tussen goed en kwaad, en hoe makkelijk het is om verleid te worden slechte dingen te doen. Het spijtige aan het boek is dat, hoewel er best wat in gebeurt, het geen typische climax heeft. Misschien omdat in het echte leven er ook niet altijd een duidelijke winnaar is, of hoe sommige zaken, disputen en confrontaties gewoon wegsijpelen met de tijd. "Clay" was een leuk boek van net geen 300 pagina's dat ik op een paar dagen uit had, dat me wat deed denken aan het werk van Stephen King en een combinatie van "De stem van de nacht" en "Monsterklok" van Dean Koontz.

Boeken verslonden in mei

Na de avonturen van de demon Bartimaeus en het spokenjagen van Lockwood & Co. (binnenkort ook een Netflix-serie), brengt Jonathan Stroud, Britse fantasy- en jeugdauteur, ons een nieuw verhaal. "The Outlaws Scarlett and Browne" van Jonathan Stroud speelt zich af in een verre toekomst - of niet zo verre, afhankelijk van hoe slecht je denkt dat het met onze huidige wereld gesteld is. Het Verenigd Koninkrijk is verdeeld in zeven aparte koninkrijken. Een ramp heeft de beschaving zo goed als uitgeroeid, en Londen is niets meer dan een grote lagune met ondergedompelde ruïnes. Scarlett McCain is een jongedame die alles doet om te overleven. Na een bankoverval stuit ze op Albert Browne, een jongen die zich op het toilet in een gecrashte bus langs de kant van de weg heeft opgesloten.

 

In "De stad der blinden" van José Saramago staat een man voor het rood licht als alles voor hem plots wit wordt. Hij kan niets meer zien, hij is effectief blind. De mensen helpen hem uit zijn auto, iemand brengt hem naar huis, gaat er uiteindelijk met de auto van de man vandoor en wordt even later zelf blind. De eerste man gaat met zijn vrouw naar de oogarts maar ze kunnen hem niet helpen. Even later wordt de oogarts zelf blind. Een andere patiënte in de wachtzaal wordt die avond ook blind. Het is even een ander type pandemie dan we al kennen, en in handen van Stephen King had het een meesterwerk kunnen worden zoals zijn "The Stand", maar "De stad der blinden" leest meer als een boek op een intellectueel voetstuk. Je verrekt ongetwijfeld een spier als je ernaar reikt, dus laat daar maar bovenop liggen die handel. 

 

Daarnaast heb ik voor een tweede keer "De overlevenden" van Alex Schulman gelezen, als voorbereiding voor Genk Leest. Deze keer las ik de hoofdstukken in chronologische volgorde en uitgezonderd het sfeerscheppende eerste hoofdstuk, dat ik nu als laatste las, werkt het wonderwel perfect!

 

Recensie "De stad der blinden" - José Saramago

* *
Wat een dikke tegenvaller is "De stad der blinden" van José Saramago. Heel lang geleden zag ik de verfilming "Blindness" met Julianne Moore en Mark Ruffalo. Een heel goede film. Ik keek dan ook uit naar het boek.

Maar wat een gedrocht blijkt dit te zijn. De alwetende verteller vertelt niet alleen het verhaal, hij spreekt ook de lezer rechtstreeks aan, en hij doet dat in zo'n prekerige stijl; beeld je uw saaiste godsdienstleerkracht in die zijn bijbelverhalen staat voor te lezen. Staat, niet zit, want hij wil zich ten aller tijde in een hogere positie voelen dan zijn toehoorders.

De dialogen zijn zonder punctuatie, de verteller vertelt wat iedereen zegt in lange zinnen vol komma's, en de enige manier om goed te blijven volgen wie van de personages welke woorden uit, is door oog te hebben voor toevallige hoofdletters na een komma. Dat is de wissel tussen twee pratende personages. Maar soms zegt de verteller tussendoor zelf ook nog iets, je moet er dus contextueel uit afleiden dat die stukken niet bij de dialogen horen.

Het idee achter het verhaal op zich blijft weliswaar geweldig. Op een dag staat een man voor het rood licht als alles voor hem plots wit wordt. Hij kan niets meer zien, hij is effectief blind. De mensen helpen hem uit zijn auto, iemand brengt hem naar huis, gaat er uiteindelijk met de auto van de man vandoor en wordt even later zelf blind. De eerste man gaat met zijn vrouw naar de oogarts maar ze kunnen hem niet helpen. Even later wordt de oogarts zelf blind. Een andere patiënte in de wachtzaal wordt die avond ook blind. Het is even een ander type pandemie dan we al kennen, en in handen van Stephen King had het een meesterwerk kunnen worden zoals zijn "The Stand", maar "De stad der blinden" leest meer als een boek op een intellectueel voetstuk. Je verrekt ongetwijfeld een spier als je ernaar reikt, dus laat daar maar bovenop liggen die handel.

Na de eerste vijftig pagina's begint het boek beter mee te vallen, je geraakt gewend aan de stijl, hoewel het nog steeds moeilijk blijft om de dialogen te ontcijferen. Het is lastig om een band te voelen met personages die alleen met hun beroep of een specifieke eigenschap worden benoemd, of door een uitspraak te herhalen die ze eerder in het verhaal deden. En je merkt ook snel dat de vrouw van de oogarts er eenmaal bij moet zijn om verhaaltechnische redenen; zonder iemand die nog kan zien, zou er niet veel te vertellen en beschrijven zijn geweest. Hoewel, de verteller is toch een soort goddelijke entiteit die alles en iedereen doorziet, iedereens gedachten leest en aan ons doorvertelt. Hij is een personage op zich, een getuige die er overal bij was en verslag doet van de gebeurtenissen, maar dan ook iemand aan wie alle andere personages hun innerlijke gedachten gedurende die gebeurtenissen hebben verteld zodat hij ze aan de lezer kan doorgeven.

De acties van de vrouw van de oogarts stuwen het verhaal voort. Het is zeker een boeiend verhaal, en aan het einde toe is de samenleving te vergelijken met "Walking Dead"-achtige omstandigheden. Het prekerige van de verteller verdwijnt wat naar de achtergrond, misschien omdat ik er gewoon aan was geworden, en als je het opgeeft om structuur in de dialogen aan te brengen, is het best nog te genieten op dat moment, maar misschien ook met het idee in het achterhoofd dat het einde in zicht is. Als het niet voor de leesgroep van de bibliotheek van Riemst was, dan had ik dit boek waarschijnlijk nooit uitgelezen.