Draai een boek in het rond ...

Ik heb pas ontdekt dat Mark Z. Danielewski een boek getiteld “Only Revolutions” heeft samengesteld. Ik las van hem al eerder “House of Leaves”, en ben ook geïnteresseerd in zijn reeks “The Familiar”. Die zou uit 27 delen komen te bestaan, van elk 880 pagina’s. Omdat ik wel zin had in een experimenteel boek, heb ik “Only Revolutions” meteen besteld en ik moet zeggen, het is in ieder geval een interessante leeservaring. 

Er zijn twee personages: Hailey en Sam. En ze vertellen elk hun standpunt van het verhaal, op dezelfde pagina alleen staat één van hen dan ondersteboven en moet je het boek omdraaien wil je het lezen. Elk hoofdstuk is 8 pagina’s, dus eerst lees je die van Hailey, dan die van Sam, en zo ga je heen en weer. Je hebt dus effectief twee boekwijzers nodig.



Hailey en Sam schrijven over hun ontmoeting en hun reis samen, maar het is allemaal nogal psychedelisch. Het is geen klassiek verhaal. Het zijn woorden, gedachten, gevoelens, vergelijkingen, en het is allemaal heel verwarrend. Alles is voor interpretatie vatbaar. Het lijkt ook alsof Hailey en Sam in een apart, alternatief universum leven, want er zitten heel wat verschillen in hun verhaal. Enkele voorbeelden: tijdens hun reis vinden ze een auto, bij Hailey is het een Ford maar bij Sam is het Cadillac (en het automerk verandert dan nog eens regelmatig terwijl ze er mee rondrijden); een spelletje biljart bij Hailey beschrijft Sam als een bowlingmatch; Hailey’s verhaal zit boordevol verwijzingen naar planten, bloemen, bomen, struiken, kruiden, etc. maar bij Sam komen we op die plaatsen allemaal dieren tegen. 

Wat het verhaal op zich betreft, heb ik eigenlijk geen idee waar het over gaat. Op een bepaald moment hebben Hailey en Sam seks, en dat was best wel entertainend om te lezen in deze stijl. Ik beschouw het niet als een doorlopende tekst maar als poëzie. Het is een heel lang gedicht en dat maakt verschillende interpretaties mogelijk. Ik denk dat elke lezer een andere draai aan het verhaal geeft. Het zijn de eigen ervaringen en gedachten uit het onderbewuste die een beeld op de woorden plakken en er een context aan geven.

De tekst zelf staat ook vol speciallekes. De letter “o” is overal gekleurd; “alone” schrijft hij als “allone”, volgens mij om er meer “all one” van te maken, maar hij doet dit ook bij andere woorden zoals “allways” i.p.v. “always”; “fear” schrijft hij altijd als “feer”; de referenties naar planten en dieren staan altijd vetgedrukt; de persoonlijke voornaamwoorden staan in hoofdletters … De lijst blijft verder gaan …

Naast het verhaal is elke pagina gedateerd. Hailey’s verhaal begint met de aanslag op JFK; Sam’s verhaal begint niet met die op Lincoln (wat toch ook wel interessant geweest was) maar gewoon 100 jaar eerder. Elke pagina gaat vooruit in de tijd en geeft een lijst van historische feiten in de marge. Ik ben niet zeker waar elk feit precies over gaat. Degene die ik herken zijn bijvoorbeeld: sportuitslagen zoals wie de Superbowl won, de Tour de France, bokswedstrijden, baseballseizoenen etc; natuurrampen en hun dodental, maar ook ongelukken zoals vliegtuigcrashes, fabrieksontploffingen, mijnrampen, rellen etc; de geboorte en het overlijden van belangrijke figuren; verkiezingsuitslagen zoals wie de president en vice-president van Amerika worden; economie komt ook aan bod, zoals het aantal auto’s dat General Motors heeft gemaakt, en veel geldbedragen waarvan ik de betekenis totaal niet ken.

Dit boek leest wel traag: na 10 dagen zit ik nog maar aan pagina 180 van de 360; maar ik moet toegeven dat ik de laatste tijd meer "Final Fantasy XIII" speel op mijn Playstation ... Halverwege het boek begin ik het spijtig genoeg beu te worden, ondanks dat de tijdlijnen eindelijk wat herkenbare elementen bevatten: die van Sam heeft de Tweede Wereldoorlog bereikt, die van Hailey de jaren '80. Ik verwacht deze maand nog twee nieuwe boeken: "End of Watch" van Stephen King en "Freedom of the Mask" van Robert McCammon, en ik hoop stiekem dat ze snel komen zodat ik eventjes een pauze kan nemen van "Only Revolutions".