Recensie "Zeis" - Neal Shusterman

☆ ☆ ☆ ☆

Ergens in de toekomst... De geneeskunde is zo ver gevorderd dat mensen niet meer sterven. Zodra hun lichaam te oud is geworden, kunnen ze een regeneratie aanvragen die hen terug jong maakt. Zelfs als iemand verongelukt, kan deze persoon gerepareerd worden. Mensen zijn in die gevallen niet meer dood, maar "dodig", een tijdelijke toestand.

Hierdoor explodeert de wereldbevolking wel. Dus hebben ze de Zeisen opgericht. Deze kiezen willekeurig mensen uit om te "dorsen". Definitief te doden, dus.

Op een dag worden zowel Citra Terranova als Rowan Damish uitgekozen als leerlingen van Zeis Faraday. Slechts één van hen zal effectief Zeis worden.

De functie van Zeis gaat gepaard met heel veel eerbied en respect. Het is een taak die moet gebeuren, maar waar niemand voor staat te springen. Het dorsen moet ook totaal willekeurig gebeuren, zonder vooroordelen, zonder bewuste keuzes wat betreft de doelwitten. 

Maar al snel ontdekken Citra en Rowan dat er ook Zeisen zijn die heel veel plezier scheppen in hun taak. Zeis Goddard, bijvoorbeeld, die met zijn team regelmatig "dorsexpedities" uitvoert; niets anders dan gigantische slachtpartijen, massamoorden eigenlijk. 

Zo ontdekken Citra en Rowan dat er veel meer op de achtergrond speelt dan waar de gewone burgers - zoals zij eerst waren - zich bewust van zijn. Er staan hen tal van morele beslissingen te wachten, maar ook keuzes voor hun eigen zelfbehoud, en dat van hun familie.

De meeste hoofdstukken worden wisselend verteld vanuit het perspectief van Citra en Rowan, maar soms ook vanuit het standpunt van andere, extra personages. Tussen twee hoofdstukken lees je steevast een dagboekfragment van een Zeis; elke Zeis heeft immers de opdracht om een dagboek bij te houden, waarin hun geestelijke gezondheid altijd gecontroleerd kan worden. In het begin van het boek lees je vooral uit het dagboek van Zeis Curie; ik dacht eerst dat dit de aangenomen naam van Citra of Rowan zou zijn, nadat ze hun opleiding voltooid hebben. Verslagen uit de toekomst, dus. Tot de échte Zeis Curie plots verscheen tijdens een Conclaaf, een regelmatige bijeenkomst van Zeisen, en mijn theorie dus netjes de grond inboorde...

Van in het begin is het allegorische aspect van dit verhaal duidelijk. De Zeisen staan symbool voor de dood, die ook willekeurig toeslaat. Het gaat over de menselijke strijd tegen dit lot, op welke manier mensen hun dood aanvaarden, of net niet. Hoe ze het ofwel als toeval beschouwen, of er een reden achter zoeken. Daarnaast is er nog het politieke spel, de machtsvertoningen, maar ook de "show" en public relations. Als je weet dat dit boek in 2016 gepubliceerd werd, zou je Zeis Curie en Zeis Goddard bijna met Hillary Clinton en Donald Trump gaan vergelijken...

De maatschappij die Neal Shusterman in Zeis voorstelt, wordt gecontroleerd door de AI Cumulus, een zelfbewuste, artificiële intelligentie gebaseerd op de cloud van het internet, die in het tweede deel van deze reeks, die ook Cumulus heet, vast een nog grotere rol zal spelen. Ik ben in ieder geval benieuwd naar dit vervolg!

Recensie "Nirwana" - Tommy Wieringa

☆ ☆ ☆

Yes, hij is eindelijk uit! Drie weken over gezwoegd...

Seks en extreemrechtse politiek, dat haalde ik in de eerste plaats vooral uit Nirwana van Tommy Wieringa. En saaie geschiedenislessen. En een gimmick waarbij de schrijver zichzelf als personage laat opdraven.

Ik geraakte niet vooruit in dit boek. Problematisch, want ik moest het lezen voor de leesclub Boek & Koek in Genk... Het is een dubbel gevoel: een boek dat je een gigantische afkeer van lezen bezorgt, maar tegelijkertijd ook heel veel zin om meteen andere en betere boeken ter hand te nemen en dit exemplaar zo snel mogelijk te vergeten.

Gelukkig haalde de bespreking op de leesclub het waas van mijn ogen, en ontdekte ik dat er toch wel meer zit in dit verhaal. Wieringa haalt zijn inspiratie uit het Boeddhisme: een ziel bereikt het Nirwana als die persoon zich over alle slechte gevoelens - zoals hebzucht, haat en waan - heen zet. Mijn vrouw verwoordde het perfect: het is een beetje zoals het liedje Let It Go uit de Disneyfilm Frozen, maar dan met vuur. 

Wanneer Trump de eerste keer president wordt, ontdekt de Nederlander Hugo Adema dat zijn grootvader Willem collaboreerde met de vijand tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens zijn zoektocht naar de waarheid komt Hugo in contact met zijn oude gouvernante Beth, en vindt hij ook de dagboeken van zijn grootvader. 

Het personage Tommy Wieringa wil graag het verhaal van Hugo's grootvader neerpennen. Beth was namelijk zijn pleegmoeder, en zo is hij de familie Adema op het spoor gekomen. Hugo wil dat echter niet, omwille van die collaboratie. Hij probeert de schrijver dus op afstand te houden, terwijl hij zelf stiekem de dagboeken uitpluist naar meer informatie.

Want de familie Adema is wel prominent aanwezig in de wereld. Het is een rijke familie, met een emporium dat grootvader Adema na de oorlog opgebouwd heeft. Maar dat nu natuurlijk heel veel respect dreigt te verliezen. Hugo zelf schildert liever, ook wat zijn relaties betreft. Een hoofdpersonage hoeft niet per se sympathiek te zijn, maar je moet er toch íets bij voelen. Het enige wat ik deed, was om de haverklap zuchten bij wat zich in het verhaal voordeed. En een grote onthulling aan het einde had ik in eerste instantie niet eens door, zo weinig kon het me allemaal schelen op dat moment.

Maar tijdens de leesclub werd ik me bewust van allerlei zaken waar ik volledig overheen heb gelezen. Alle symboliek en vergelijkingen, de beschrijvingen van natuur, de morele vragen die overal opduiken, en de vergelijking van de proloog "Vooraf" en de epiloog "Exit". Als hoofdpersonage ondergaat Hugo een gigantische transformatie, net doordat hij geconfronteerd wordt met een hoop slechte zaken, ook fouten die hijzelf gemaakt heeft, en uiteindelijk leert het allemaal achter zich te laten.

Nirwana gaat over kunst; over inspiratie; over relaties; over politiek, rijkdom en macht. Geschiedenis en je voorouders, hoe hun vroegere beslissingen je huidige leven beïnvloeden. Er zit veel in dit boek, maar ik heb het er zeker niet allemaal uit gekregen, want ik zat er te vaak apathisch bij te lezen, spijtig genoeg. Gelukkig krijg je soms de kans om de ervaringen van andere mensen te horen, en dan besef je hoe je persoonlijke gevoelens soms de objectieve herkenning van kunst in de weg kunnen staan. En eens je je daar overheen gezet hebt, zie je ook wel de mooie dingen.

Recensie "Blackwater" - Michael McDowell

☆ ☆ ☆ ☆
 
Blackwater van Michael McDowell werd oorspronkelijk in zes aparte delen uitgebracht, zoals The Green Mile van Stephen King. Ik las de gebundelde versie, en dat heeft me toch een dikke tweeënhalve maand beziggehouden.

Blackwater begint in 1919 en eindigt ongeveer 50 jaar later. Het is een epos over de familie Caskey. Deze woont in het kleine stadje Perdido, genoemd naar één van de twee naburige rivieren. De andere rivier heet de Blackwater, maar de twee komen in het noorden van de stad samen en lopen dan onder de naam Perdido verder naar het zuiden.

Het verhaal start bij een overstroming van deze rivieren, die het hele stadje onder water zet. Hoe er eigenlijk nog iets van de gebouwen overblijft, gezien het waterpeil, is onbegrijpelijk. Zeker als je kijkt naar hoeveel schade recente overstromingen in de wereld hebben aangebracht. Maar goed, het stadje Perdido wordt dus nog gered.

Maar er is iets veranderd. Tijdens de overstroming vindt Oscar Caskey een onbekende vrouw die toevlucht zocht in een hotel. Ze noemt zichzelf Elinor, en ze komt uit het noorden. Zegt ze. Maar al snel wordt duidelijk dat er iets heel anders met haar aan de hand is.

Doorheen het boek lezen we hoe Elinor zich meer en meer opwerkt in de familie Caskey. Ze krijgt ook twee kinderen met Oscar, en kleinkinderen. Vooraan in het boek staat ook de familiestamboom, mocht je ergens niet meer weten hoe de onderlinge relaties precies in elkaar zaten.

Dankzij Elinor wordt de familie Caskey de rijkste van de stad - en waarschijnlijk de hele staat Alabama. Soms miste ik de aanwezigheid van personages die buiten deze familie staan, om een beter idee te krijgen hoe de rest van Perdido eigenlijk naar hen kijkt. Dat had misschien voor wat meer humor kunnen zorgen. Maar het verhaal is al uitgebreid genoeg.

Wat niet wil zeggen dat het saai is. Ik heb me geen moment verveeld. Je hebt de zakelijke aspecten, de familiebanden, maar ook de sterfgevallen, meestal in mysterieuze omstandigheden en met een bovennatuurlijk kantje. Niet alles wordt verklaard, maar dat is ook niet nodig.

Dit is een boek dat ik meteen een tweede keer zou lezen, als er geen gigantische leesstapel lag te wachten...