* * *
Tijd voor een klassieker!
Ik wist niet wat te verwachten van "Jane Eyre" van Charlotte Brontë. Ik veronderstelde iets in de stijl van Jane Austen. Het verhaal is geschreven in 1847. Pas bij de introductie in het boek wist ik hoe de achternaam van Jane uitgesproken moet worden (air in plaats van ire). Het is een onverwacht dik boek, bijna 500 pagina's, die dan ook nog eens traag lezen met hun kleine druk en vaak moeilijke woorden die je in moderne teksten nooit meer tegenkomt.
Het begin van "Jane Eyre" deed me vermoeden dat J.K. Rowling het boek ook gelezen heeft. Jane is een weeskind dat bij haar tante opgroeit maar daar eigenlijk ongewenst is en in een kast moet slapen. Als ze elf jaar oud is, komt er een grote man die haar meeneemt naar een speciale school. Tot daar de vergelijking, hoewel de Grim (de grote, zwarte hond die naderend onheil aankondigt) later in het verhaal ook eventjes aan bod komt.
Jane geraakt aan de bak als gouvernante van Amélie, een Frans meisje (er staat best veel Frans in de tekst, een uitdaging voor mijn vergeetputfrans uit het middelbaar) onder de hoede van Mr Rochester, uiteraard een man waar Jane langzaamaan verliefd op wordt. Ze is vaak in strijd met zichzelf, probeert zichzelf te overtuigen dat hij haar niet ziet staan, dat het ook niet hoort om een affaire met de baas te starten, dat ze zich niet zo moet aanstellen. Maar als Blanche Ingram opdaagt en veel tijd met Mr Rochester doorbrengt, laait de jaloezie op.
Jane vertelt haar verhaal vanuit de eerste persoon. Op een bepaald punt springen we zeven jaar vooruit in de tijd en gaan we van elfjarige Jane naar achttienjarige. Inhoudelijk wordt het boeiend wanneer het huishouden tijdens een feestje wordt opgeluisterd door een waarzegster, een soort Sybille Trelawney als je wil, en een huisgast gewond geraakt op de befaamde derde verdieping waarvan Jane eerst verteld was weg te blijven. Dit zijn de meest interessante hoofdstukken in het boek. Daarna volgen immers saaie hoofdstukken, waarin Jane smacht naar Mr Rochester, waarin Mr Rochester haar ten huwelijk vraagt, wanneer ze eindeloos met elkaar praten. Want Mr Rochester is een blaaskaak, een praatjesmaker, hij houdt Jane voor de gek, hij houdt de hele wereld voor de gek, hij is een kleuter dat een nieuw speelgoedje heeft gevonden en uitprobeert wat hij er allemaal mee kan doen.
Het wordt iets interessanter als Mr Rochesters geheim wordt prijsgegeven, maar daarna volgen weer saaie hoofdstukken. Rochester doet de waarheid uit de doeken, probeert zichzelf goed te praten, kruipt netjes in een slachtofferrol tegenover Jane, en dit allemaal in ellenlange monologen. Jane verdient ons respect wanneer ze hem verlaat. Toch houdt ze nog van hem, wil ze hem alles vergeven. Haar innerlijke weet gelukkig dat hij te ver is gegaan.
Jane rent weg en geraakt volledig aan de grond. Ttijdens een noodweer zoekt ze toevlucht bij een ander huishouden, bewoond door een broer en twee zussen. Hier krijgt haar leven een grote draai, toevalligerwijs of niet. Er volgen ellenlange gesprekken met de broer in de stijl van die met Mr Rochester. Daarna keert Jane, ook weer na toevallig wat nieuws van hem te hebben vernomen, terug naar Mr Rochester. Deze is nu letterlijk een slachtoffer geworden, en door die nieuwe situatie kan Jane hem vergeven en hun liefde omarmen.
Ik heb lang over dit boek gedaan. Ik was eigenlijk al begonnen op 21 september, en ik heb het even weggelegd om "Elsewhere" van Dean Koontz te lezen, zijn nieuwste boek, van 13 tot en met 22 oktober. Daarna moest ik nog iets meer dan honderd pagina's, en ik ben blij dat het toch nog voor het einde van de maand uit is geraakt, op 25 oktober. Het is een tof verhaal, maar als het in deze tijd gepubliceerd zou worden, zou er toch veel in geschrapt of vereenvoudigd worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten