Recensie "Een kleine geschiedenis van bijna alles" - Bill Bryson

* * *
Mijn volgende non-fictie boek is "Een kleine geschiedenis van bijna alles" van Bill Bryson. Zonder te stoefen had ik toch al een redelijke notie van de thema's die Bryson in het eerste deel van dit boek aansnijdt. Mijn allereerste spreekbeurt op de lagere school ging over ons zonnestelsel; ik tekende toen alle planeten op het krijtbord. En ja, Pluto was er toen ook nog bij. Of mijn medeleerlingen er ook zo enthousiast over waren, weet ik niet...

Toch verraste het boek me hier en daar nog met onbekende weetjes en anekdotes. Wat ik vooral positief vond, is dat in dit boek Bill Bryson minder zijn best doet om grappig te worden gevonden dan het geval was in "Shakespeare". Na die leeservaring dacht ik niet nog iets van Bryson ter hand te nemen, en ik had het waarschijnlijk niet gedaan als dit exemplaar niet in onze boekenruilkast Literaliefde had gestaan.

Het boek behandelt écht bijna alles. De oerknal, de ouderdom van de aarde, de ontdekking van radioactiviteit, loodvergiftiging, hoe atomen in elkaar zitten, quantumtheorie, ... En dat zijn nog maar de eerste honderd pagina's. Het stuk daarna over aardbevingen en vulkanen is best eng, dat over het leven in de oceanen indrukwekkend. Daarna volgen er echter een paar saaie hoofdstukken over aminozuren en eiwitten, bacteriën en fossielen. Het stuk over ziektes is best grappig om te lezen nu de mensheid effectief een nieuwe epidemie moet verwerken, maar dat maakt wel dat we deze brok informatie allemaal wel heel recent al eens gehoord hebben.

Spijtig genoeg blijft het einde van het boek minder interessant dan het begin. Darwin komt voorbij gevaren, we zien alles over de Neanderthalers, de Cro Magnons, de Homo Erectus en de Homo Sapiens, de discussie over de ijstijden, maar alle details zijn wat erover en het is veeleer slikken in plaats van verwerken. Misschien omdat de onderwerpen mij minder goed liggen. Misschien omdat na 400 pagina's het boeiende er een beetje af was.

Maar het is zeker allemaal heel indrukwekkend bij elkaar gezet. Alleen vraag ik me af welke ontdekkingen er in de voorbije 20 jaar geweest zijn, waardoor de informatie in dit boek ondertussen misschien achterhaald zijn. Dit vind ik altijd moeilijk bij non-fictie; wat klopt er nog van, en wat is werkelijk de waarheid?

Recensie "The Children of Men" - P.D. James

* *
Soms bekijk je een verfilming van een boek en denk je, "Hoe slagen ze er toch weer in om dit te verbrodden?" Uitzondering voor mij was "The Lord of the Rings".

Soms ontdek je pas achteraf dat een film op een boek gebaseerd is, en persoonlijk denk ik dan vaak, "Nou, die film was toch indrukwekkender." Voorbeeld daarvan was "The Lovely Bones".

Dus ik vermoed dat het heel vaak gewoon je allereerste ervaring met een verhaal is die je sowieso het beste vind.

Toen ik ontdekt dat de film "Children of Men" met Clive Owen gebaseerd is op een boek, wou ik dat onmiddellijk lezen. Bleek dat het geschreven is door P.D. James, bekend van de Adam Dalgliesh detectiveverhalen. "The Children of Men" hoort niet dus in deze reeks en is een apart verhaal.

Na 50 pagina's leek het mij alsof alleen de allereerste pagina de overzetting naar film gehaald had. Pas op pagina 130 (van de ca. 200) begon ik weer iets te herkennen, maar dat duurde niet lang.

Op 1 januari 2021 (het boek is uitgebracht in 1992 en dus technisch gezien science-fiction) wordt de op aarde laatstgeboren baby op 25-jarige leeftijd vermoord. De wereld is onvruchtbaar geworden, en het bevolkingsaantal daalt in sneltempo. Iedereen wordt ouder en sterft, maar er komen geen nieuwe mensen bij.

Theo doet zijn verhaal in dagboekstijl, maar dat vertelperspectief wordt regelmatig onderbroken door een reguliere verhaalstijl, met een alwetende verteller in derdepersoonsstijl. Waar de film een spannende actie-thriller was, staat het boek vol filosofische en religieuze praat en gebeurt er eigenlijk niet al te veel. Ik vond het te veel een passieve vertelling; pas aan het einde kwamen er enkele actieve scènes, wanneer de personages op zoek zijn naar een schuilplaats. Die lezen ook meteen veel vlotter, en ik had graag in het begin van het boek ook van die actieve scènes gezien, waar ze samen met hoofdpersonage Theo Faron uit de eerste hand de dystopische samenleving ervaren door ons samen met hem erdoorheen te bewegen. Nu blijft die wereld iets te abstract.

Ik ben er zeker van dat veel mensen de tegenovergestelde mening zullen hebben, maar ik vond het boek zeer middelmatig. Maar zoals ik al zei, word ik waarschijnlijk te fel beïnvloed door het reeds bestaande beeld in mijn hoofd van het verhaal.

Boeken verslonden in april

"Christine" van Stephen King is veel diepgaander dan de film, en is de naam King-klassieker zeker waardig. Het grootste stuk van het verhaal wordt verteld door Dennis, beste vriend van Arnie Cunningham, de jongen die voor 250 dollar het wrak van een Plymouth Fury uit 1958 overkoopt. Nu ik het boek heb gelezen, besef ik dat het over obsessies gaat, en hoe die (letterlijk) een eigen leven kunnen gaan leiden. En Stephen King maakt het allemaal nog erger met zijn typische bovennatuurlijke toevoegingen; die uiteindelijk niet eens die verfilming hebben gehaald! Het is een goed horrorverhaal, mede doordat King tijd maakt om de personages eerst goed uit te werken voordat de eerste slachtoffers vallen.

"The Secrets of Pencarrack Moor" van Terri Nixon is haar nieuwste literaire kind. Ze bouwt verder op de setting van haar twee vorige trilogieën, de Penhaligon en Fox Bay Saga's, om nieuwe personages te introduceren tijdens hun training op de pilotenschool. Een beetje "Top Gun" uit 1930. Naast enkele thrillerachtige onderdelen in het de plot blijft de charme van het verhaal de dynamiek tussen de vrouwen, en hoe ze allemaal op hun eigen manier op zoek zijn naar hun plaats in hun wereld. Ze kampen allemaal met hun eigen problemen, zowel familiaal en relationeel als professioneel. Als Nixon dit soort verhalen blijft schrijven, zal ik ze blijven lezen!

"We regelen het zelf wel" van Bram Endedijk neemt een kijkje achter de schermen van "de drugsschuur van Europa", blijkbaar zijnde Nederlands Brabant. En dan ook nog de kleine (boeren)dorpjes ver verwijderd van de rest van de bewoonde wereld, met gebouwen, boerderijen, schuren, garages en heel veel polyvalente zolderkamers middenin uitgestrekte velden. Endedijk heeft met iedereen gepraat, aan beide kanten van de wet, en hij brengt ieders verhaal netjes tot leven. Wat mij vooral opviel, is hoe hij ervoor zorgt dat je je tijdens het lezen precies echt op de straten van die kleine Zuid-Brabantse dorpjes voelt staan.