maandag 1 mei 2017

Boeken verslonden in april


April was vooral de maand van de speciale boeken. In maart las ik al het eerste boek van Danielewski's "The Familiar", en deze maand kwamen de andere drie aan de beurt. Dit zijn het soort boeken die alle regels van het schrijven door het raam gooien. Daarna was het even tijd voor een klassieker, "Dr Jekyll and Mr Hyde", een boek dat me verbaasde doordat het eigenlijk een collectie van zeven kortverhalen is.

Het werk van Mark Z. Danielewski brengt weer plezier in het lezen. “Into the Forest” is deel twee in zijn reeks “The Familiar”. Het nieuwe is er een beetje af, maar het blijft aangenaam lezen door 840 pagina’s creatieve bladspiegels, de unieke "syntax" van elk personage, en de speciale tekeningen/foto’s/afbeeldingen/figuren die er hier en daar tussen staan. Vooral het “bos” uit de titel letterlijk zien groeien op de pagina’s is een heel mooi effect. Centraal staat nog steeds het gezin Ibrahim, uitgebreid met het enigmatische poesje/oude kater. De verhalen van zowel dochter, vader als moeder vind ik de meest interessante om te lezen. Er gebeuren rare dingen met het meisje Xanther, waar toch meer mee aan de hand lijkt te zijn dan epileptische aanvallen. De hoofdstukken die draaien rond L.A. “gangster” Luther doen me echter terugdenken aan de schrijfstijl van Danielewski’s boek “Only Revolutions”: allemaal op zich verstaanbare woorden achter elkaar, maar toch vormen ze samen zinnen waar je soms niet wijs uit geraakt. Totaal onbegrijpelijk zijn dan weer de hoofdstukken over Jingjing in Singapore, waar je vaak niet eens het onderscheid kunt maken tussen het gebruik van persoonsnamen en het gebruik van een vreemde taal of dialect. Het vorige boek, “One Rainy Day In May”, speelde zich af op 10 mei 2014. “Into the Forest” speelt zich af ongeveer gedurende de daaropvolgende maand. Soms zijn er daardoor wat sprongen in de tijd, binnenin hetzelfde hoofdstuk, die niet altijd opvallen en waardoor ik soms een pagina terug moest draaien. Eén scène vulde me met afgrijzen, iets wat niet vaak gebeurt, en waardoor ik effectief even stopte met lezen. Er kwam een frituurketel bij te pas … 

Na "Into the Forest" was het meteen doorlezen met "Honeysuckle & Pain". Mijn bespreking daarvan is eigenlijk identiek aan wat ik hierboven over het vorige boek vertel. Maar dit derde deel is wel beter geschreven. Het verhaal komt meer naar de voorgrond. De typische stijl is er nog wel, maar Danielewski vertelt de gebeurtenissen duidelijker, via klare taal die minder poëtisch en abstract is en waarbij je minder moet nadenken over wat hij nu precies bedoelt. Deze verbetering valt vooral bij Luther goed op. En zelfs het perspectief van Jingjing begint wat leuker te worden om te lezen, omdat hij Singapore bijna gaat verlaten en de andere personages in Los Angeles gaat vergezellen. Er komen meer en meer verwijzingen naar elkaar tussen de verschillende personages, hoewel sommige heel enigmatisch zijn en je geen echte verklaring hebt hoe ze van elkaars bestaan weten. Ik vond het leuk dat de Ibrahims verwijzen naar computerspellen die ik zelf ook ken, en wat mijn connectie met deze personages nog sterker maakt. Het boek gaat verder halverwege de maand juni waar "Into the Forest" eindigde, en stopt zelf bijna anderhalve maand later, eind augustus.

"Hades" is deel vier in de reeks, en vind ik van kwaliteit tussen volume 2 en 3 zitten. De verschillende verhaallijnen gaan verder vanaf eind augustus en het boek stopt half september. Ze blijven intrigeren, vooral die van de Ibrahims. Zij treden nog meer naar de voorgrond, en andere personages zoals Luther en Jingjing, maar ook Isandórno, Özgür en Shnorhk lijken inhoudelijk minder van belang, hoewel ze ondertussen met elkaar gelinkt worden via extra personages. De vertelstem van Luther begint terug meer Spaans te bevatten en weer meer de stijl van "Only Revolutions" over te nemen. Jingjing is eindelijk aangekomen in L.A. maar blijft spijtig genoeg in zijn zeer vreemde taal vertellen. Ik heb zelfs het gevoel dat het erger wordt en er zelfs nog meer onverklaarbare woorden tussen zitten dan in de vorige boeken.

Als laatste boek in april las ik "Dr Jekyll & Mr Hyde" van Robert Louis Stevenson. Een tijdje geleden las ik van hem al "Treasure Island", en dat is voor mij toch het betere boek. Mede doordat Jekyll en Hyde eigenlijk maar een kortverhaal is van 55 pagina's! Het verhaal gaat ook heel anders dan ik dacht. Slechtst het laatste hoofdstuk wordt verteld vanuit het perspectief van Jekyll zelf. Daar praat hij over zijn experiment, zijn zoektocht naar de dualiteit van het menselijk bestaan (het beschaafde versus het primitieve) en zijn poging om die delen van de identiteit te isoleren. Het grootste stuk van het verhaal wordt verteld door een advocaat, en gaat vooral over de vreemde ontmoetingen met Hyde en een poging om te verklaren wat er precies aan de hand is. De welbekende clou is een plot twist, maar het verhaal stopt opeens na die revelatie in een brief die Jekyll aan de advocaat geschreven heeft, maar daar komt geen reactie meer op van de andere personages. De rest van het boek bevat nog zes andere kortverhalen van Stevenson. Een stuk van "The Merry Men" is heel moeilijk leesbaar omdat één van de personages constant in een Schots dialect praat. Maar de rest van het verhaal heeft heel veel oog voor detail wat betreft de beschrijving van de natuurkrachten. Echt mooie taal waarbij je u alles perfect kunt voorstellen. Alleen is het einde zo plots, onverwacht, en onverklaard. Toch vind ik dit het best geschreven qua taal. "Will o' the Mill" is wat saai in vergelijking met de andere, en gaf me een droevig gevoel. "Markheim" heeft het beste einde van de collectie, het verhaal vormt een mooi geheel. "Thrawn Janet" is veelal onleesbaar door het Schotse dialect. Dan zijn er nog het onopmerkelijke "Olalla", over een toevallige ontmoeting die tot een onbeantwoorde liefde leidt; en "The Treasure of Franchard", over het letterlijk uitvoeren van een filosofie over rijkdom, een verhaal waar de mooie taal van "The Merry Men" ontbreekt maar inhoudelijk wel het leukste is om te lezen, en net als "Markheim" tenminste een fatsoenlijk einde heeft.


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten