In 1888 vermoordde een onbekende vijf vrouwen in de Londense buurt Whitechapel. De moordenaar staat bekend als Jack the Ripper. Maar wie waren die vijf vrouwen? Gewoon enkele prostituees, was jarenlang de boodschap. Maar klopt dit wel?
Hallie Rubenhold ging op onderzoek voor haar boek "The Five". Ze tekent een realistisch beeld van Londen in de 19e eeuw. Ze start met de pracht en praal van de kroning van koningin Victoria. Het rijke Londen. Maar daarnaast, wat niet in het nieuws kwam, is er ook nog het armoedige Londen. Honderden mensen zonder dak boven hun hoofd die de nacht doorbrengen op de kale stenen van Trafalgar Square. Die elke dag op zoek gaan naar kleine klusjes om toch een beetje geld bij elkaar te kunnen rapen in de hoop ergens voor een slaapplaats te kunnen betalen. En een mensenleven kan snel veranderen. Ook vandaag de dag kun je plots in armoede belanden. En voor de autoriteiten was het in die tijd allemaal één pot nat: leefde je als vrouw op straat, dan was je slecht, iemand - of zelfs iets - om op neer te kijken, en in hun ogen is de enige mogelijke manier om te overleven en nog een beetje geld bij elkaar te sprokkelen, je lichaam te verkopen.
Maar dat deden ze niet. Ze probeerden gewoon het beste van hun leven te maken na een hoop miserie te hebben meegemaakt. En toevallig eindigden hun paden in open lucht, in een hoekje op straat, in een portaal, tegen een gebouw of hek aan, waar ze een makkelijke prooi vormden. Slechts één van hen, Mary Kelly, stond effectief bekend als prostituee, maar zelfs aan het einde van haar leven had ze al een vaste vriend; en zij is niet op straat vermoord, maar thuis in haar eigen bed.
De overige vrouwen hebben hier of daar misschien wel foute beslissingen genomen, zeker als er bij sommige ook nog een alcoholverslaving bij komt kijken. Maar het zijn vooral de onrechtvaardigheid en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen die hen de verdoemenis in hebben geholpen. Een man mocht vreemdgaan zoveel hij wou, van een vrouw echter werd verwacht dat ze sowieso haar man trouw bleef en ook bij hem bleef wat hij ook deed. Als ze besloot te vertrekken, was haar leven voorbij. Dan was ze niets meer waard.
In dit boek lees je hun levensverhaal, van geboorte tot dood, en merk je dat er in onze tijd best veel veranderd is in vergelijking met het Victoriaanse Londen, maar dat er hier en daar toch ook nog wel wat dingen hetzelfde zijn gebleven, vooral wat betreft vooroordelen, armoede en de genderongelijkheid.
Toch blijft het bij mij persoonlijk moeilijk om non-fictie volledig te vertrouwen. Hoeveel waarheid bevatten deze 300 pagina's nu echt? Moeten we alles wel geloven wat Rubenhold schrijft? Wat zijn de echte feiten, de echte bewijzen hiervoor, en welke conclusies heeft ze getrokken die misschien toch fout zijn? Als je een bepaald punt wilt maken, jongleer je dan niet met interpretatief bewijsmateriaal tot het jouw punt ondersteunt? Ik veronderstel dat dit gewoon mijn sceptische kant is, waarschijnlijk hebben Rubenhold en haar team best goed onderzoekswerk verricht en kunnen we ervan uit gaan dat dit inderdaad de vijf vrouwen zijn zoals ze waren voordat Jack the Ripper hen te pakken kreeg.
