Terwijl Irving's laatste boek in de winkel ligt, nam ik zijn "Bidden wij voor Owen Meany" ter hand. Ik zag mezelf wel als fan van Irving. Zijn boeken "In one person" en "The Hotel New Hampshire" kon ik zeker smaken. Maar ik heb het deze keer wel moeilijk gehad.
Al op de eerste pagina worden we geconfronteerd met de religieuze verscheidenheid in Amerika. Weet ik veel wat het verschil is tussen anglicanen, episcopalen, en congregationalisten... Dat laatste woord krijg ik zelfs nauwelijks uitgesproken, en mijn innerlijke leesstem hakkelde er constant over. Het lijkt met dat Irving voor een Amerikaans publiek schrijft en veronderstelt dat iedereen bekend is met deze termen. Nergens verdere uitleg, dus we slikken maar.
Uiteraard kun je godsdienstige thema's wel verwachten van een boek met het woord "bidden" in de titel, maar gelukkig zit er ook wel wat meer in het verhaal.
De vriendschap tussen Owen Meany en het hoofdpersonage Johnny Wheelwright, die het hele verhaal vanuit een eerstepersoonsperspectief vertelt, staat vooral op de voorgrond, maar wordt meteen gevolgd, en op sommige momenten zelfs voorbijgestoken, met de familierelaties in het verhaal, namelijk Johnny's moeder, zijn stiefvader, zijn grootmoeder, zijn oom en tante en zijn neefjes en nichtje. Het is ook een verhaal over opgroeien en volwassen worden en alles wat daarbij komt kijken zoals respect, schuldgevoel, liefde en seksualiteit. En de zoektocht naar de betekenis van het leven, naar de handen van het lot, of in dit geval de touwtjes die God in handen heeft. Zijn wij marionetten of niet? En hoe ver kun je gaan in godsdienstige overtuigingen?
Gelukkig houdt Irving de boog niet constant gespannen. Bewijs daarvan is het hoofdstuk over het kerstspel, een hilarisch toneelstuk op zich over de rolverdeling en de repetitie, en ook de jaarlijkse uitvoering van "A Christmas Carol". Het zijn deze hoofdstukken waarbij ik eindelijk een beetje in het verhaal begon te komen.
Later in het boek volgen echter wat politiek getinte hoofdstukken waarin Irving constant switch tussen het heden (1987) met president Reagan en de Contras in Nicaragua, waar ik persoonlijk totaal niets van wist, en het verleden (vroege jaren '60) met de Kennedy's, Marilyn Monroe en de Vietnamoorlog. In deze hoofdstukken voel je al heel fel aankomen wat er gaat gebeuren, met als gevolg dat het dan toch allemaal wat begint aan te slepen voor de lezer.
De tekst van het boek ziet er ook wat vreemd uit, en ik twijfel nog steeds of het irriteert of past bij het verhaal. Owen Meany heeft namelijk een speciale stem, en Irving wil dit ook visueel maken door al Owens dialogen in hoofdletters te zetten.
Toch weet Irving ons nog te verrassen met de laatste pagina's, met een onverwachte samenloop van omstandigheden. Het deed me een beetje denken aan het einde van de Shyamalan-film "Signs", waar bepaalde elementen die in de loop van het verhaal werden aangehaald, ook plots samenkomen, en de uitspraak van Johnny aan het begin van het boek verklaren: "Door Owen Meany geloof ik in God."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten